ตลาดสัตว์ปีกโลก รอยร้าวที่ไม่อาจหยุดการค้า

 ตลาดสัตว์ปีกโลกคาดว่าจะเติบโตเกือบร้อยละ ๓ ในปีนี้ และแนวโน้มดังกล่าวจะยังคงดำเนินต่อไปจนถึงต้นปีหน้า นักวิเคราะห์จากราโบแบงค์คาดการณ์ว่าจะเพิ่มขึ้นร้อยละ ๒.๘ สูงกว่าการเติบโตของตลาดในปีที่แล้วที่ร้อยละ ๒.๖ เนื่องจากเนื้อสัตว์ปีกยังคงเป็นทางเลือกที่เข้าถึงได้สำหรับผู้บริโภค เมื่อเทียบกับราคาที่แพงกว่าของเนื้อวัวและเนื้อหมู

การค้าระหว่างประเทศขยายตัวในช่วงครึ่งแรกของปี โดยมีแรงขับเคลื่อนหลักจากการเติบโตอย่างแข็งแกร่งในเอเชีย การเติบโตนี้เกิดขึ้นแม้การส่งออกของบราซิลจะลดลงอย่างมากร้อยละ ๔๐ ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม เนื่องจากข้อจำกัดจำนวนมากที่เกี่ยวข้องกับโรคไข้หวัดนกในช่วงฤดูร้อน ส่งผลให้ราคาสินค้าของบราซิลลดลงและเกิดการเปลี่ยนแปลงในกระแสการค้า เป็นประโยชน์ต่อผู้ส่งออกอย่างไทย รัสเซีย ยูเครน ตุรกี และจีน ประเทศอื่น ๆ เช่นในยุโรปและสหรัฐอเมริกา ก็ได้รับประโยชน์เช่นกัน โดยสามารถคว้าโอกาสการส่งออกเพิ่มเติมได้ ในระยะสั้น การพัฒนาทางภูมิรัฐศาสตร์ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในกระแสการค้า โดยเฉพาะในประเทศที่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยด้านอาหาร ตัวอย่างเช่น จีนได้ลดการนำเข้าจากสหรัฐฯ และหันไปจัดหาสินค้าจากรัสเซียและไทยมากขึ้น

พื้นที่การเติบโต

การเติบโตของอุปทานที่รวดเร็วที่สุดในปัจจุบันอยู่ในเอเชีย โดยจีนกำลังกลายเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมสัตว์ปีกที่เติบโตเร็วที่สุดในโลก โดยมีการขยายตัวถึงร้อยละ ๗ ในช่วงครึ่งแรกของปี สาเหตุเกิดจากความต้องการภายในประเทศที่เพิ่มขึ้นและข้อจำกัดการนำเข้าที่เข้มงวดมากขึ้น การเติบโตในตุรกี อินโดนีเซีย ซาอุดีอาระเบีย เวียดนาม และฟิลิปปินส์ยังคงมีนัยสำคัญ โดยคาดว่าจะอยู่ระหว่างร้อยละ ๔ ถึง ๖ ในปีนี้ อย่างไรก็ตาม ยังมีบางประเทศที่เกิดภาวะอุปทานล้นตลาด เช่น อินโดนีเซีย ที่มีการดำเนินโครงการทำลายพ่อแม่พันธุ์เพื่อช่วยปรับสมดุลตลาด นอกจากนี้ยังมีปัญหาในห่วงโซ่อุปทาน โดยเฉพาะในยุโรป แอฟริกา และลาตินอเมริกา เกิดจากการขาดแคลนพ่อแม่พันธุ์ และราโบแบงค์ ระบุว่าปัญหานี้ไม่น่าจะดีขึ้นจนกว่าจะถึงต้นปีหน้า

แนวโน้มราคาวัตถุดิบอาหารสัตว์

ราคาเฉลี่ยของวัตถุดิบอาหารสัตว์ทั่วโลกได้กลับมาสู่ระดับเดียวกับปี พ.ศ.๒๕๖๒ หลังจากที่พุ่งสูงขึ้นอย่างมากในช่วงปี พ.ศ.๒๕๖๔ ถึง ๒๕๖๕ และในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ราคาข้าวโพดและข้าวสาลีมีแนวโน้มลดลง ทีมวิจัยตลาดสินค้าเกษตรของราโบแบงค์ คาดว่าราคาจะมีเสถียรภาพมากขึ้นต่อจากนี้ แต่ถั่วเหลืองอาจเผชิญภาวะตึงตัวมากกว่าเดิม เนื่องจากพื้นที่เพาะปลูกในสหรัฐฯ ลดลง และความไม่แน่นอนของความต้องการนำเข้าจากจีนเป็นปัจจัยสำคัญ ปริมาณการส่งออกของสหรัฐฯ จะมีบทบาทสำคัญต่อการพยุงราคาในช่วงหลายเดือนข้างหน้า ขณะที่คาดการณ์ผลผลิตข้าวสาลีของรัสเซียและยุโรปในปีเพาะปลูกปัจจุบันถูกปรับเพิ่มขึ้นจากแนวโน้มผลผลิตที่ดีขึ้น และแม้ว่าการเก็บเกี่ยวข้าวโพดซาฟรินญาของบราซิลยังคงน่าผิดหวัง แต่คาดการณ์ผลผลิตข้าวโพดรวมของประเทศถูกปรับเพิ่มขึ้นร้อยละ ๓ เป็น ๑๓๗ ล้านตัน

โรคไข้หวัดนก

ไข้หวัดนกยังคงเป็นประเด็นที่สร้างความกังวลให้กับอุตสาหกรรมไก่ทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อจำนวนผู้ติดเชื้อในซีกโลกเหนือเพิ่มขึ้นในช่วงฤดูร้อนปีนี้ ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องผิดปกติ ประเทศที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุดในไตรมาส ๓ ได้แก่ สเปน โปรตุเกส สหราชอาณาจักร ไอร์แลนด์ เยอรมนี และบัลแกเรีย ในทวีปอเมริกาเหนือ การระบาดส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในรัฐเซาท์ดาโคตา แอลเบอร์ตา และบริติชโคลัมเบีย และเมื่อฤดูหนาวใกล้เข้ามา ความเสี่ยงในพื้นที่เหล่านี้คาดว่าจะเพิ่มสูงขึ้น ในซีกโลกใต้ การระบาดของไข้หวัดนกในรัฐรีโอกรันดีโดซูล ประเทศบราซิล เมื่อเดือนพฤษภาคม ส่งผลกระทบอย่างมากต่อการค้าระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา ตลาดส่งออกของบราซิลได้ทยอยกลับมาเปิดอีกครั้ง ยกเว้นจีนที่ยังไม่เปิดรับนำเข้า ขณะเดียวกัน มีรายงานพบผู้ติดเชื้อรายใหม่ในอาร์เจนตินา แอฟริกาใต้ บอตสวานา และอินโดนีเซีย

การค้าระหว่างประเทศ

การค้าระหว่างประเทศเพิ่มขึ้นร้อยละ ๑ เมื่อเทียบกับปีก่อนในไตรมาสที่ ๒ อยู่ที่ ๗.๑ ล้านเมตริกตัน โดยราโบแบงค์ มองว่าเป็นความสำเร็จที่โดดเด่นท่ามกลางสภาวะตลาดที่มีความปั่นป่วนสูง สงครามภาษีมีผลกระทบต่อการค้าทั่วโลกเพียงทางอ้อม เนื่องจากสหรัฐฯ ยังคงจำกัดการนำเข้าเนื้อไก่ อย่างไรก็ตาม ผลกระทบเห็นได้ชัดขึ้นจากการปรับเปลี่ยนกลยุทธ์การนำเข้าของบางประเทศ เช่น จีน ที่ลดการนำเข้าเนื้อไก่และสินค้าเกษตรอื่น ๆ จากสหรัฐฯ ลงอย่างมาก

การส่งออกของสหรัฐฯ ลดลงร้อยละ ๘ เมื่อเทียบกับปีก่อน เนื่องจากการตัดสินใจของจีน และเม็กซิโกก็ลดการนำเข้าลงเช่นกัน อย่างไรก็ตาม สหรัฐฯ ยังคงมองหาโอกาสในตลาดอื่น ๆ และกำลังเจรจาการค้ากับหลายประเทศ ดังนั้น ผลกระทบจากข้อตกลงเหล่านี้จะเห็นได้ชัดเจนในปีหน้า การส่งออกของสหภาพยุโรปก็ลดลงร้อยละ ๘ เมื่อเทียบกับปีก่อนเช่นกัน โดยได้รับผลกระทบจากราคาภายในประเทศที่สูงและข้อจำกัดที่เกี่ยวข้องกับไข้หวัดนก

การระบาดของไข้หวัดนกในบราซิลที่อธิบายไปก่อนหน้านี้ ส่งผลให้การส่งออกลดลงร้อยละ ๑๒ โดยการส่งออกไปยังจีน อเมริกาใต้ สหภาพยุโรป และเม็กซิโกได้รับผลกระทบมากที่สุด ประเทศอื่น ๆ ที่ใช้มาตรการแบนเฉพาะบางรัฐแทนการแบนทั้งประเทศสามารถรับช่วงการค้าบางส่วนไปได้ เช่น ญี่ปุ่น ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และสหราชอาณาจักร ผู้ที่ได้ประโยชน์มากที่สุดในไตรมาส ๒ ได้แก่ ตุรกี (ร้อยละ ๓๓) ไทย (ร้อยละ ๑๓) และจีน (ร้อยละ ๓๓) ซึ่งได้รับแรงหนุนจากการส่งออกที่แข็งแกร่งไปยังสหภาพยุโรป และการที่ตลาดซีเรียกลับมาเปิดรับสินค้าจากตุรกีอีกครั้งหลังสิ้นสุดสงครามกลางเมือง

ตลาดสินค้าแปรรูป

ตลาดสินค้าแปรรูปทั่วโลกเติบโตร้อยละ ๕ เมื่อเทียบกับปีก่อนในไตรมาสที่ ๒ อยู่ที่ ๑๗๒,๖๐๐ เมตริกตัน การนำเข้าที่แข็งแกร่งของยุโรป ได้รับแรงหนุนจากสภาวะตลาดภายในที่เป็นบวกเป็นปัจจัยขับเคลื่อนหลักของการเติบโตครั้งนี้ ร่วมกับซัพพลายจากจีนที่มีความสามารถในการแข่งขันด้านราคาสูงและยังคงขยายส่วนแบ่งตลาดโลกอย่างต่อเนื่อง การส่งออกไก่แปรรูปของไทยเพิ่มขึ้นร้อยละ ๔ ในช่วงเวลาเดียวกันเป็น ๑๗๓,๖๐๐ เมตริกตัน ขณะที่การส่งออกของจีนพุ่งขึ้นร้อยละ ๑๖ เป็น ๑๐๓,๐๐๐ เมตริกตัน จากการส่งออกที่เพิ่มขึ้นไปยังสหภาพยุโรปและสหราชอาณาจักร

การส่งออกไก่แปรรูปของสหภาพยุโรปลดลงร้อยละ ๔ เหลือเพียง ๔๓,๐๐๐ เมตริกตัน เนื่องจากอุปทานภายในประเทศตึงตัว ราคาที่แข่งขันได้มากขึ้นจากจีนและบราซิลในตลาดสหราชอาณาจักร และราคาส่งออกผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูปของสหภาพยุโรปที่อยู่ในระดับสูง ๑๙๙,๘๐๐ บาทต่อเมตริกตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ ๕ เมื่อเทียบกับปีก่อน

แนวโน้มตลาด

เมื่อมองไปข้างหน้า ตลาดโลกยังคงมีความแข็งแกร่ง แม้ว่าจะคาดการณ์ได้ว่าจะมีความปั่นป่วนและความผันผวนเกิดขึ้นบ้าง โดยเฉพาะจากสถานการณ์ไข้หวัดนกในซีกโลกเหนือ ราโบแบงค์ ระบุว่าช่วงครึ่งหลังของปีมักจะมีปริมาณการส่งออกสูงขึ้น และแนวโน้มนี้คาดว่าจะเกิดขึ้นอีกในปีนี้ ราคาที่สูงในยุโรปและสหรัฐฯ รวมถึงผลกระทบทางภูมิรัฐศาสตร์ มีแนวโน้มที่จะส่งผลต่อรูปแบบการค้าระหว่างประเทศ ทำให้การนำเข้าเพิ่มขึ้นและการส่งออกจากภูมิภาคเหล่านี้ลดลง บราซิลคาดว่าจะกลับเข้าสู่ตลาดสำคัญต่าง ๆ ซึ่งอาจกดดันราคาให้ลดลง ขณะที่ไทยและจีนยังคงมีบทบาทแข็งแกร่งในตลาดไก่แปรรูป

เอกสารอ้างอิง

McDougal T. 2025. Fissures in global poultry markets, but trade remains strong. [Internet]. [Cited 2025 Dec 8]. Available from:  https://www.poultryworld.net/the-industrymarkets/market-trends-analysis-the-industrymarkets-2/fissures-in-global-poultry-markets-but-trade-remains-strong/

ภาพที่ ๑ การค้าสัตว์ปีกทั่วโลกเพิ่มขึ้นร้อยละ ๑ เมื่อเทียบกับปีก่อนในไตรมาสที่ ๒ ที่
๗.๑ ล้านเมตริกตัน ราโบแบงค์ระบุว่าเป็นความสำเร็จที่โดดเด่นท่ามกลางสภาวะตลาดที่มีความปั่นป่วนอย่างมาก (แหล่งภาพ Mark Pasveer)