โปแลนด์พบการระบาดนิวคาสเซิล

 โรคระบาดร้ายแรงในสัตว์ปีกอย่างนิวคาสเซิลเกิดการระบาดในฟาร์มที่โปแลนด์ มีสัตว์ปีกตายมากกว่าหกหมื่นตัว รวมยอดความเสียหายตั้งแต่ปลายปีที่แล้วสูงถึงเกือบสี่ล้านตัว   

สถานการณ์โรคนิวคาสเซิลในโปแลนด์ ประเทศผู้ผลิตรายใหญ่ของสหภาพยุโรปอยู่ในช่วงเวลาที่ยากลำบากเสียแล้ว เมื่อฟาร์มสองแห่งในประเทศเกิดโรคขึ้นแล้ว องค์การสุขภาพสัตว์โลก ได้ยืนยันรายงานการระบาดของโรคนิวคาสเซิลในฟาร์มทั้งสองแห่ง ฟาร์มแห่งหนึ่งในเมือง Rogoźnica-Kolonia เกิดโรคขึ้น ๓๓,๘๕๕ ตัว ตายไป ๕๘๙ ตัว แล้วทำลายที่เหลือไป ๓๒,๒๖๖ ตัว อีกแห่งในเมือง Nowa Wioska มีสัตว์ปีกอีก ๒๖,๑๘๐ ตัว ตายไปสูงถึง ๔,๐๐๐ ตัว ที่เหลืออีก ๒๒,๑๘๐ ตัว นับว่ามีความรุนแรงไม่น้อยที่มีอัตราการตายสูงถึงร้อยละ ๑๕ ตั้งแต่เดือนกันยายนปีที่แล้ว โปแลนด์เกิดโรคนิวคาสเซิลขึ้นแล้ว ๒๘ แห่ง เสียหายไปแล้ว ๓,๘๖๓,๖๙๖ ตัว

มาตรการควบคุมโรค รวมถึง การกำจัดสัตว์ป่วย การทำความสะอาดและฆ่าเชื้อ โซนนิ่ง การเฝ้าระวังโรคภายในโซนจำกัดควบคุมโรค การควบคุมการเคลื่อนย้าย การสอบย้อนกลับ และการทำลายผลิตภัณฑ์จากสัตว์ที่มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนเชื้อก่อโรคนี้ แหล่งของโรคระบาดยังไม่ทราบแน่ชัด

  องค์การสุขภาพสัตว์โลกได้อัพเดตสถานการณ์ของโรคในโปแลนด์ภายหลังจากที่เมื่อสองวันที่แล้วก็พึ่งประกาศว่า สวีเดนปลอดจากโรคนิวคาสเซิล และยังมีอีกประเทศหนึ่งที่ขยันรายงานโรคนิวคาสเซิลต่อองค์การสุขภาพสัตว์โลก ได้แก่ อิสราเอล

ผู้ผลิตไก่เนื้อรายใหญ่ที่สุดในโปแลนด์ ได้แก่ ซีดรอบ อะนิเม็กซ์ ไวพาส และดรูเบ็กซ์ ขณะที่ ผู้ผลิตไข่ไก่รายใหญ่ที่สุด ได้แก่ วอซเนียกโพลทรีย์ฟาร์ม ครักซินมาเรียสพาคูรา มิซเกียร์โพลทรียฟาร์ม และพริสซ์ไวโทว์สกีโพลทรียฟาร์ม ตามลำดับความใหญ่   

เอกสารอ้างอิง

Graber R. 2025. 2025: Newcastle disease strikes 2 more Polish poultry flocks. [Internet]. [Cited 2025 Jan 22]. Available from: https://www.wattagnet.com/broilers-turkeys/diseases-health/news/15712726/newcastle-disease-strikes-2-more-polish-poultry-flocks

ภาพที่ ๑ โปแลนด์พบการระบาดนิวคาสเซิล (แหล่งภาพ Targan)

ปี ๒๕๖๘ ปีแห่งการคัดแยกเพศไก่เนื้อแบบอัตโนมัติ

 ในปีนี้ ตลาดค้าขายสัตว์ปีกทั่วโลกมุ่งหน้าสู่การปฏิวัติเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว โดยใช้ระบบอัตโนมัติเป็นหัวใจสำคัญ ผู้บริโภคต้องการเนื้อไก่คุณภาพสูง และสม่ำเสมอ นอกเหนือจากแรงกดดันให้ภาคการผลิตมีประสิทธิภาพดีขึ้นตลอดห่วงโซ่การผลิต

อุตสาหกรรมการผลิตสัตว์ปีกต้องเผชิญกับราคาไก่เนื้อสหรัฐฯที่สูงขึ้นในปี พ.ศ.๒๕๖๘ จากปัญหาการขาดแคลนแรงงาน เนื่องจาก นโยบายควบคุมแรงงานต่างถิ่นโดยประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมพ์ การระบาดของโรคไข้หวัดนกที่ยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง และปัจจัยต่างๆที่มีผลกระทบต่อการค้าขายสัตว์ปีกทั่วโลก บริษัททั้งเล็กและใหญ่พยายามหาทางรอดจากวิกฤติการณ์ทั้งการลดความเสี่ยง และเน้นการเติบโตอย่างยั่งยืนในตลาดที่มีความผันผวน

การเติบโตของระบบอัตโนมัติ

นวัตกรรมเป็นสิ่งจำเป็นต่อการผลิตไก่เนื้อสมัยใหม่ ด้วยเทคโนโลยีอย่างเครื่องย้ายไข่อัตโนมัติที่โรงฟัก ระบบให้อาหารแม่นยำที่ฟาร์ม และไลน์ถอดกระดูกอัตโนมัติที่โรงงานแปรรูปการผลิตก็ได้ใช้กันอย่างกว่างขวางแล้ว ปัจจุบัน อุตสาหกรรมกำลังก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมที่ยิ่งใหญ่คือ เครื่องคัดเพศจากขนลูกไก่แบบอัตโนมัติ เทคโนโลยีใหม่นี้ไม่ได้แค่ระบบอัตโนมัติเท่านั้น แต่จะเป็นการเปลี่ยนโฉมหน้าการเลี้ยงไก่ไปทั้งหมด เพื่อให้ได้มูลค่าต่อตัวไก่เพิ่มขึ้น

   ในปี พ.ศ.๒๕๖๗ ผู้นำอุตสาหกรรมหลายรายเริ่มใช้ระบบการคัดเพศลูกไก่ไปล่วงหน้าแล้ว เนื่องจาก ประโยชน์ของการแยกเพศเป็นที่ยอมรับทั้งด้านสวัสดิภาพสัตว์ ความสม่ำเสมอของฝูง ผลผลิตดีกว่า ช่วยให้คาดการณ์การผลิตได้ดีขึ้น และมีประสิทธิภาพ

ระบบ วิงสแกนของทาร์แกน อาศัยเอไอ เป็นที่ก้าวสำคัญ ด้วยเทคโนโลยีการบันทึกภาพที่มีความละเอียดสามารถจำแนกลูกไก่เนื้อเพศผู้และเพศเมียได้อย่างแม่นยำ โดยอาศัยรูปแบบของการงอกขนปีก ช่วยให้กระบวนการคัดเพศเกิดความรวดเร็วและแม่นยำ ด้วยอัตราเร็ว ๑๖๐,๐๐๐ ตัวต่อชั่วโมง มีความแม่นยำสูงถึงร้อยละ ๙๘

การคัดเพศไก่เนื้อ

               การเลี้ยงไก่เนื้อแยกเพศเกิดประโยชน์อย่างมากต่อห่วงโซ่การผลิต ช่วยให้การจัดการฟาร์มดีขึ้น และเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตที่โรงเชือด การเลี้ยงไก่เนื้อแยกเพศที่ฟาร์มช่วยให้ผู้ผลิตสามารถเลือกวิธีการจัดการให้เหมาะกับเพศสัตว์ เช่น การปรับแผนการให้อาหาร และควบคุมสิ่งแวดล้อมได้อย่างแม่นยำ เป็นการส่งเสริมสุขภาพสัตว์ ช่วยให้ผลผลิตดีขึ้น ได้ไก่ที่มีน้ำหนักเป็นไปตามเป้าหมายดีขึ้น

เมื่อจับไก่เข้าฟาร์ม ขนาดตัวไก่คงเส้นคงวา ระบบอัตโนมัติช่วยให้การผลิตเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสียหายของชิ้นส่วนที่มีมูลค่า และเพิ่มปริมาณการผลิตโดยภาพรวม เมื่อปรับกระบวนการที่มีความสำคัญ เช่น การชิลลิ่ง การถอดกระดูก และการชำแหละ ผู้ผลิตสัตว์ปีกจะเชื่อมั่นได้ว่าเป็นไปตามที่ลูกค้ากำหนด และได้มาตรฐานคุณภาพสูง

เพิ่มประสิทธิภาพการคัดเพศ

               บางบริษัทก็คัดเพศลูกไก่เนื้ออยู่แล้ว แต่ด้วยระบบอัตโนมัติก็จะเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพและการควบคุมขึ้นอีกระดับหนึ่ง การคัดเพศแบบอัตโนมัติจะเข้าไปทดแทนกระบวนการคัดเพศด้วยคน ซึ่งใช้เวลา และแรงงานอย่างมาก การคัดเพศด้วยระบบอัตโนมัติจะเป็นมิตรกับสวัสดิภาพสัตว์ รบกวนสัตว์น้อยลง ด้วยความเร็วและความแม่นยำเพิ่มขึ้น

               บริษัท Boire & Frères ได้นำวิงสแกนเข้ามาใช้ในโรงฟัก ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้มากกว่าร้อยละ ๕๐ หรือ ๑๑๐,๐๐๐ ตัวต่อชั่วโมง แสดงให้เห็นว่า การคัดเพศด้วยขนปีกแบบอัตโนมัติช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลการผลิตให้กับบริษัทได้ การคัดเพศแบบอัตโนมัติจะเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในอนาคต เทคโนโนโลยีนี้กลายเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการผลิตสัตว์ปีกยุคใหม่ ให้สอดคล้องกับประสิทธิภาพ ความสม่ำเสมอ และความยั่งยืนในการผลิต ช่วยเพิ่มผลกำไร ลดของเสีย และสร้างความเข้มแข็งให้กับการแข่งขันในตลาดที่กำลังวิวัฒนาการเติบโต และเชื่อว่าจะกลายเป็นเครื่องมือมาตรฐานที่จะใช้กันต่อไปในโรงฟัก เป็นการเปลี่ยนโฉมหน้าการผลิตสัตว์ปีกอีกครั้ง   

 

เอกสารอ้างอิง

Targan. 2025. 2025: The year for automated broiler sexing. [Internet]. [Cited 2025 Jan 17]. Available from: https://www.poultryworld.net/poultry/broilers/2025-the-year-for-automated-broiler-sexing/

ภาพที่ ๑ ปี ๒๕๖๘ ปีแห่งการคัดแยกเพศไก่เนื้อแบบอัตโนมัติ (แหล่งภาพ Targan)

สหรัฐฯลดระดับความเข้มงวดกับสัตว์ปีกยุโรป

 รายงานการทบทวนมาตรการป้องกันโรคจากสัตว์ปีกและผลิตภัณฑ์ที่มาจากฝรั่งเศส และหลายประเทศในยุโรป ระบุไม่มีความเสี่ยงที่จะเกิดผลร้ายแรง

ภายหลังการประเมินความเสี่ยงที่ครอบคลุมทุกด้านแล้ว กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ โดยสำนักบริการตรวจสอบสุขภาพพืชและสัตว์ หรือเอฟิส ลดระดับมาตรการจำกัดทางการค้าที่มีอยู่ต่อการนำเข้าสัตว์ปีกมีชีวิตที่ไม่ได้ให้วัคซีนจากฝรั่งเศส และเป็ดมีชีวิตที่ไม่ได้ให้วัคซีนจากพื้นที่การค้าสัตว์ปีกยุโรปที่ได้รับการรับรองโดยเอฟิส หรืออีพีทีอาร์  (European Poultry Trade Region, EPTR) รวมถึง ไอซ์แลนด์ สวิสเซอร์แลนด์ ลิกเก้นสไตน์ และนอร์เวย์

มาตรการควบคุมการค้าที่มีผลตั้งแต่เมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๖๖ เป็นต้นมา เป็นผลมาจากการตัดสินใจให้วัคซีนไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงกับเป็ดเนื้อเชิงพาณิชย์ และเป็ดพันธุ์บางส่วน เอฟิสประเมินแล้ว การให้วัคซีนไข้หวัดนกในฝรั่งเศสว่า การให้วัคซีนไม่ได้ส่งผลต่อโอกาสที่สินค้าสัตว์ปีกจะสามารถแพร่กระจายเชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงเข้าสู่สหรัฐฯจากฝรั่งเศส หรือประเทศสมาชิกอื่นๆของอีพีทีอาร์ หรือสมาคมการค้าเสรียุโรป หรืออีเอฟทีเอ (European Free Trade Association, EFTA) อ้างอิงตามหลักปฏิบัติการค้าโดยอาศัยหลักการทางวิทยาศาสตร์ การประเมินมุ่งไปที่แผนการให้วัคซีนไข้หวัดนกในฝรั่งเศส และกฎระเบียบที่กำหนดไว้ ความสามารถในการสร้างความมั่นใจว่า สัตว์ปีกกลุ่มเป้าหมายเท่านั้นที่ได้ให้วัคซีน การสอบย้อนกลับสินค้าจากสัตว์ปีก และวิธีการเฝ้าระวังโรคภายหลังการให้วัคซีน

เอฟิสสรุปสินค้าสัตว์มีชีวิตไม่ได้ทำวัคซีน และแผนการให้วัคซีนยังไม่ได้ส่งผลกระทบที่จะทำให้เชื้อไวรัสเข้าสู่ประเทศสหรัฐฯจากการนำเข้าสินค้าเหล่านี้ ได้แก่

·      สัตว์ปีกที่ไม่ใช่เป็ด รวมทั้งไข่ฟักจากฝรั่งเศส

·      ไข่ฟักจากฝรั่งเศสที่ไม่ได้ให้วัคซีนในเป็ดพ่อแม่พันธุ์

·      เป็ด รวมถึงลูกเป็ดจากฝรั่งเศสที่ผลิตจากฝูงเป็ดพ่อแม่พันธุ์ที่ไม่ได้ให้วัคซีน โดยมีการทวนสอบและยืนยันสถานะวัคซีนโดยรัฐบาลฝรั่งเศส

·      เป็ดมีชีวิต ได้แก่ ไข่ฟัก และลูกเป็ดแรกเกิดจากกลุ่มประเทศอีพีทีอาร์ และกลุ่มประเทศอีเอฟทีเอ

·      ผลิตภัณฑ์จากเป็ด และผลพลอยได้จากฟาร์มเป็ดในประเทศอีพีทีอาร์ ยกเว้น ที่มาจากสัตว์ที่ให้วัคซีนที่อยู่ในฝรั่งเศส และประเทศกลุ่มอีเอฟทีเอ

·      ผลิตภัณฑ์สัตว์ปีกที่ไม่ใช่เป็ด และผลพลอยได้จากการผลิตในประเทศฝรั่งเศส

ผลการประเมินแผนการให้วัคซีนของฝรั่งเศสสนับสนุนข้อสรุปได้ว่า เอฟิสยังคงรักษาการค้าสินค้าเกษตรให้เกิดความปลอดภัย โดยลดความเข้มงวดต่อผลิตภัณฑ์และผลพลอยได้จากการผลิตจากสัตว์ปีกที่ไม่ได้ให้วัคซีน ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐานโวอ้าว่าด้วยผลกระทบของการให้วัคซีนไข้หวัดนกต่อการค้าขายระหว่างประเทศ สัตว์ปีกที่ให้วัคซีนรวมทั้งไข่ฟัก และลูกเป็ดที่มาจากสัตว์ที่ให้วัคซีน จะยังคงขาดคุณสมบัติที่จะอนุญาตให้นำเข้าได้ สัตว์ที่ให้วัคซีนอาจไม่แสดงอาการของโรค ซึ่งสามารถทำให้มีการส่งออกสัตว์ปีกที่ติดเชื้อ หรือปนเปื้อนสู่ผลิตภัณฑ์เข้าสู่สหรัฐฯได้  

เอกสารอ้างอิง

WATTPoultry. 2025. US reduces HPAI restrictions on European poultry. [Internet]. [Cited 2025 Jan 16]. Available from: https://www.wattagnet.com/business-markets/international-trade/news/15712401/us-reduces-hpai-restrictions-on-european-poultry

ภาพที่ ๑ สหรัฐฯลดความเข้มงวดกับสัตว์ปีกยุโรป  (แหล่งภาพ designtools | Bigstock)

การระบาดใหญ่ของหวัดนกเอช ๕ เอ็น ๑?

 ความเสี่ยงที่ไวรัสจะเกิดการกลายพันธุ์ และรีแอสซอร์ตเมนต์

การระบาดของโรคไข้หวัดนกเอช ๕ เอ็น ๑ ที่แพร่กระจายข้ามสปีชีส์ และติดต่อสู่มนุษย์กำลังเป็นสิ่งที่สร้างความวิตกอย่างมาก แต่ยังไม่ถึงระดับที่จะพิสูจน์ได้ว่า การระบาดได้ถึงระดับที่เรียกว่า การระบาดใหญ่แล้วหรือยัง ในความเห็นของ ดร.ไมเคิล ออสเตอร์โฮล์ม ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและนโยบายด้านโรคติดต่อ หรือซีไอดีอาร์เอพี มหาวิทยาลัยมิเนโซต้า หลังจากที่มีผู้เสียชีวิตในหลุยส์เซียนาเมื่อเร็วๆนี้ ภายหลังการได้รับเชื้อเอช ๕ เอ็น ๑ และยังมีผู้ติดเชื้อในคานาดาที่แสดงอาการค่อนข้างรุนแรงมาก

        ดร.ออสเตอร์โฮล์ม ไม่ได้คิดว่าเหตุการณ์ดังกล่าวจะสามารถมองข้ามไปได้ แต่กลับกังวลว่า เชื้อไวรัสอาจกำลังเปลี่ยนแปลงไป เรายังมีความเข้าใจไม่เพียงพอ ทั้งนี้ก็ยังไปหลงเชื่อใครที่จะมาบอกว่าจะเกิดการระบาดใหญ่จากเอช ๕ เอ็น ๑ ด้วยเหมือนกัน นักวิชาการควรซื่อสัตย์ และกล้าที่จะพูดว่า เราไม่รู้ การที่เชื้อไวรัสจะกลายพันธุ์ไปเป็นบางสิ่งที่จะทำให้เกิดการแพร่กระจายจากคนสู่คน และก้าวไปถึงระยะที่จะเรียกได้ว่า เกิดการระบาดใหญ่ จำเป็นต้องเกิดทั้งการกลายพันธุ์ และรีแอสซอร์ตเมนต์   

       เราอยู่ในสถานการณ์ที่คล้ายกับว่า เมื่อเราเริ่มไปทางขวา แล้วไปชนเลขจำนวนหนึ่ง แล้วตีมัน จากนั้น ก็ต้องกลับไปทางซ้าย และตีเลขจำนวนหนึ่ง แล้วก็กลับไปทางขวาอีกครั้ง แล้วกลับไปทางซ้ายเป็นครั้งที่สอง และน่าจะเป็นตัวเลขที่ถูกต้องในลำดับที่ถูกต้อง นั่นจะเป็นวิธีการที่ปลอดภัยที่สุดที่จะเปิดออกมา เมื่อมองไปที่ไวรัสตัวนี้ กำลังเปลี่ยนแปลงไปที่จะทำให้ไวรัสเข้าสู่เซลล์ แล้วออกจากเซลล์มาได้ นั่นจะเป็นจุดเริ่มต้นของปัญหาใหญ่ขึ้นมา

“หากเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นจริง ก็จะไม่มีสัญญาณเตือนใดๆออกมา ซึ่งถือเป็นปัญหาใหญ่มากๆ เราจะไม่สามารถหยุดการระบาดใหญ่ที่เกิดจากเชื้อไวรัสที่แพร่กระจายทางการหายใจ แล้วเมื่อเริ่มต้นการระบาดใหญ่ขึ้นแล้ว จะเป็นไปอย่างรวดเร็วไปยังคนจำนวนมาก จากนั้นเราจะไม่สามารถหยุดยั้งมันได้อีกต่อไป”

เอกสารอ้างอิง

Graber R. 2025. Will H5N1 reach pandemic status? We don’t know. [Internet]. [Cited 2025 Jan 13]. Available from: https://www.wattagnet.com/broilers-turkeys/diseases-health/article/15711983/will-h5n1-reach-pandemic-status-we-dont-know

ภาพที่ ๑ เราใกล้เข้าสู่การระบาดใหญ่ของหวัดนกเอช ๕ เอ็น ๑ แล้วหรือยัง (แหล่งภาพ JegasRa | Bigstock)

เกาหลีเผชิญหวัดนกระบาดใหญ่ แต่ค่าชดเชยน้อยลง

 โรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงระบาดในเกาหลีใต้ แต่การชดเชยความเสียหายจากรัฐบาลต่ำลง

ในเอเชีย ยังพบการระบาดในอินโดนีเซีย อิสราเอล ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ และไต้หวัน จนถึงปัจจุบัน ฟาร์มในเกาหลีใต้ที่เกิดโรคไข้หวัดนก และพบปัญหาความล้มเหลวของระบบความปลอดภัยทางชีวภาพ จะได้รับการชดเชยความเสียหายลดลง

ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ.๒๕๖๗ จำนวนการระบาดของโรคไข้หวัดนกในฟาร์มที่เกาหลีใต้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนถึงเวลานี้รวมทั้งหมด ๑๙ ครั้ง โดย ๑๕ ครั้งเป็นบวกต่อเอช ๕ เอ็น ๑ ยืนยันแล้วในเดือนธันวาคม อ้างอิงตามกระทรวงเกษตรเกาหลีใต้ ผลการสอบสวนจากการระบาดในแต่ละครั้ง บ่งชี้ถึง ความล้มเหลวของระบบความปลอดภัยทางชีวภาพในโรงเรือนที่เกิดโรค ร่วมกับสถิติจำนวนนกป่าที่มีผลบวกต่อไวรัส บ่งชี้ว่า มีโอกาสสูงที่จะเกิดการระบาดในสัตว์ปีกต่อไปในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า

กระทรวงเกษตรฯได้เข้าตรวจสอบฟาร์มที่เกิดโรค ๑๕ แห่ง ประเด็นที่สังเกตพบบ่อย ได้แก่ ไม่ฆ่าเชื้อรถที่เข้าและออกจากฟาร์ม และการสวมชุดและรองเท้าที่ฟาร์มจัดไว้ให้ การผสมยาฆ่าเชื้อไม่ถูกต้องก็พบได้เสมอ  

เพื่อส่งเสริมให้ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปฏิบัติตามมาตรฐานที่กำหนด กระทรวงเกษตรฯ ได้ประกาศว่า การชดเชยความเสียหายสำหรับฟาร์มสัตว์ปีกที่จำเป็นต้องทำลายสัตว์ป่วยจากการระบาดของโรคในอนาคตจะลดลง โดยประเมินจากจำนวนและชนิดของความบกพร่องที่ตรวจพบที่ฟาร์ม แล้วหักเงินที่จ่ายชดเชย ยกตัวอย่างเช่น หากข้อบกพร่องจากข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาฆ่าเชื้อรถที่ทางเข้าและออกฟาร์มก็จะทำให้หักเงินออกไปร้อยละ ๒๐ จากมูลค่าทางปศุสัตว์ จากหลักฐานที่บ่งชี้ถึงกระบวนการด้านสุขอนามัยภายในฟาร์มที่ไม่เหมาะสม

 

การระบาดของโรคไข้หวัดนกเพิ่มขึ้นในเอเชียตะวันออก

               เกาหลีใต้ ข้อมูลล่าสุดจากกระทรวงเกษตรเกาหลีใต้ ทำให้จำนวนการระบาดภายในประเทศตั้งแต่ฤดูใบไม้ร่วงนับวันที่ ๓ มกราคมรวมเป็น ๑๙ ครั้งแล้ว โดยพบในจังหวัดและเมือง ๙ แห่ง การระบาดแพร่กระจายไปอย่างกว้างขวาง และส่งผลต่อสัตว์ปีกหลายชนิด นอกจากนั้น การระบาดยังยืนยันโรคแล้วในฟาร์มไก่ไข่ ๘ แห่ง ฟาร์มเป็ดเนื้อ ๗ แห่ง ฟาร์มไก่พื้นเมือง ๒ แห่ง และฟาร์มไก่พันธุ์ (เนื้อ) และไก่พันธุ์ (ไข่) อย่างละหนึ่งแห่ง     รายงานอย่างเป็นทางการจากสำนักสัตวแพทย์แห่งชาติต่อโวอ้า การระบาด ๑๕ ครั้งแรก เริ่มตั้งแต่วันที่ ๒๒ ธันวาคม ส่งผลโดยตรงต่อสัตว์ปีกราว ๗๘๗,๐๐๐ ตัวแล้ว การระบาดต่อจากนั้นยืนยันเพิ่มเติมอีก ๙๙,๐๐๐ ตัวในฟาร์มสัตว์ปีก  

ญี่ปุ่น การแจ้งเตือนล่าสุดถึงการระบาดโรคไข้หวัดนกต่อโวอ้า ทำให้จำนวนครั้งรวมของการระบาดตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมเป็นต้นมารวมเป็น ๑๕ ครั้งแล้ว รายงานล่าสุดของโรคเอช ๕ เอ็น ๑ ยืนยันในจังหวัดคาโกชิมาเมื่อวันที่ ๑๙ ธันวาคมทำให้ไก่เนื้อตายไป ๕๐๐ ตัว แต่รายละเอียดยังไม่สมบูรณ์ เกิดความเสียหายในสัตว์ปีกมากกว่า ๑.๒๔ ล้านตัว เนื่องจากการตาย หรือคัดทิ้ง ตั้งแต่โวอ้าได้รับแจ้งรายงานการระบาดของโรค กระทรวงเกษตรญี่ปุ่นก็ยังยืนยันโรคต่อไปอีก ๓ ครั้ง ทำให้ภาพรวมของฤดูกาลนี้มีการระบาดรวมแล้ว ๑๘ ครั้ง ทั้งในไก่ไข่ในหลายจังหวัดและภูมิภาคของประเทศ แต่ทั้งหมดยังจำกัดอยู่ในเกาะฮอนชู

จีน ไก่ขนสีดำมากกว่า ๕,๒๐๐ ตัวถูกทำลายเมื่อเดือนที่แล้วภายหลังการยืนยันการติดเชื้อเอช ๕ เอ็น ๑ อ้างอิงตามข่าวจากไต้หวัน เจ้าหน้าที่ได้ปูพรมเฝ้าระวังโรคในจังหวัดใกล้เคียง ๕๕ แห่งในทางตอนตะวันตกของหยุนหลิน จนถึงกลางเดือนธันวาคม สำนักงานสุขภาพสัตว์ไต้หวันได้รายงานการระบาดของเอช ๕ เอ็น ๑ ต่อโวอ้าไปแล้ว ๘ ครั้งตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ.๒๕๖๗

การระบาดในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก เพิ่มเติม ได้แก่

อิสราเอล เจ้าหน้าที่สัตวแพทย์อิสราเอลได้ยืนยันต่อโวอ้าเกี่ยวกับการระบาดของโรคไข้หวัดนกเป็นครั้งที่ ๕ จากเอช ๕ เอ็น ๑ แวเรียนต์ในสัตว์ปีก พบในไก่งวง (พันธุ์) จำนวน ๖,๖๔๐ ตัวในบริเวณไฮฟา พบสัตว์ตายราว ๑๔๐ ตัว รอบฟาร์มเป็นบ่อเลี้ยงปลาที่พบนกป่าจำนวนมาก  

อินโดนีเซีย ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รายงานโรคไข้หวัดนกครั้งแรกในปี พ.ศ.๒๕๖๗ เมื่อเดือนที่แล้วในจังหวัดบันเติม ประเทศอินโดนีเซีย รวมแล้วเกิดการระบาดไปแล้ว ๑๐๒ ครั้งทางจังหวัดตอนตะวันตกของเกาะชวาอ้างอิงตามระบบสารสนเทศด้านสุขภาพสัตว์ โดย ๖๓ ครั้งพบในตอนกลางของเกาะชวา ภาพรวมการระบาดสำหรับปีที่แล้วขยับเป็น ๓๖ ครั้ง ๕,๕๑๘ รายทั่วหกจังหวัด

ฟิลิปปินส์ ตลอดหลายเดือนที่ผ่านมา การระบาดของโรคไข้หวัดนกอยู่ในระดับต่ำ ตั้งแต่เริ่มต้นระบาดเมื่อเดือนธันวาคม สถานการณ์ยังคงดำเนินต่อไปในฟาร์มเป็ดในเมืองบูลากัน จังหวัดในภาคกลางของเกาะลูซอน อย่างไรก็ตาม การระบาดครั้งที่สองพบเมื่อเดือนที่ผ่านมา ก็พบในเป็ดแต่คนละเมือง ทางตอนใต้ของเกาะลูซอน โดยตรวจพบไวรัสเอช ๕ เอ็น ๒  

               นิวซีแลนด์ รายงานล่าสุดจากกระทรวงอุตสาหกรรมปฐมภูมิเมื่อวันที่ ๒๔ ธันวาคม รายงานว่า การระบาดของโรคไข้หวัดนกก่อนหน้านี้ได้ทำลายสัตว์ป่วยเรียบร้อยแล้ว ตั้งแต่เริ่มต้นเดือนธันวาคมเป็นต้นมา การระบาดของโรคไข้หวัดนกเป็นครั้งแรกเกิดจากเอช ๗ เอ็น ๖ ในเมืองโอตาโก้บนเกาะทางตอนใต้  

นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา กระทรวงฯได้รายงานว่า ตัวอย่างหลายพันตัวอย่างจากฟาร์มที่เกิดโรค ฮิลล์โกรฟ์ ผลเป็นลบทั้งหมดแล้ว เมื่อสิ้นสุดระยะฟักตัวของโรค ไม่พบอาการที่สัมพันธ์กับการติดเชื้อไวรัส ทั้งในฟาร์มอื่นๆ หรือพื้นที่โดยรอบ การทำความสะอาดและฆ่าเชื้อพื้นที่ของฟาร์มยังคงทำต่อไปอย่างต่อเนื่องในบางเวลา ก่อนการลงสัตว์รุ่นต่อไป

สถานการณ์โรคไข้หวัดนกเอช ๕ เอ็น ๑ ในม้าและมนุษย์

               ผลการวิจัยล่าสุดโดยมหาวิทยาลัยกลาสโกว์ พบว่า เอช ๕ เอ็น ๑ แวเรียนต์ สามารถติดเชื้อในม้าได้

               การศึกษาร่วมกับพันธมิตรระหว่างประเทศต่างๆ พบว่า เชื้อไวรัสติดเชื้อในม้า เกิดขึ้นในมองโกเลีย แม้ว่าจะไม่แสดงอาการแต่อย่างใด สัตว์ก็มีผลบวกต่อเชื้อไวรัสในพื้นที่ต่างๆกัน และเป็นเวลาหลายปีมาแล้ว  

               ในปี พ.ศ.๒๕๖๗ ออสเตรเลีย รายงานการตรวจพบครั้งแรกในมนุษย์จากเอช ๕ เอ็น ๑ ผู้ป่วยเป็นเด็ก ที่แสดงอาการขณะที่เดินทางไปอินเดีย

อ้างอิงตามรายงานล่าสุดโดยกรมควบคุมและป้องกันโรค เชื้อไวรัสที่ตรวจพบในผู้ป่วยรายนี้เกิดจากการรีแอสซอร์ตเมนต์ระหว่างเคลด ๒.๓.๒.๑ เอ และ ๒.๓.๔.๔บี และชิ้นส่วนของยีนส์อื่นๆมาจากเชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงต่ำที่พบในนกป่า

ก่อนหน้านี้ มีรายงานผู้ป่วยเป็นเด็กหญิงอายุสองขวบครึ่งเดินทางไปกัลกัตตา ประเทศอินเดียกับพ่อแม่ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ เมื่อเดินทางกลับช่วงต้นเดือนมีนาคม ก็ไม่สบายจนต้องใช้เครื่องช่วยหายใจที่โรงพยาบาลและให้ยาต้านไวรัส โชคดีที่หายป่วยได้และออกจากโรงพยาบาลราว ๑๗ วันหลังจากนั้น

เอกสารอ้างอิง

Linden J. 2025. HPAI-hit farms in South Korea threatened with lower compensation. [Internet]. [Cited 2025 Jan 3]. Available from: https://www.wattagnet.com/poultry-meat/diseases-health/avian-influenza/article/15711253/avian-fluhit-farms-in-south-korea-threatened-with-lower-compensation#:~:text=From%20now%20on%2C%20South%20Korean%20farms%20hit%20by,of%20HPAI%20outbreaks%20in%20South%20Korean%20poultry%20flocks.

ภาพที่ ๑ เกาหลีเผชิญหวัดนกระบาดใหญ่ แต่ค่าชดเชยความเสียหายน้อย 

อเมริกาเหนือพบหวัดนกพุ่งเกินพันครั้ง

 ทวีปอเมริกาเหนือทั้งสหรัฐฯ คานาดา และเม็กซิโก สูญเสียสัตว์ปีกมากกว่า ๑๔๔.๓ ล้านตัวภายในช่วงเวลาสามปี

ความเสียหายของสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์อย่างน้อย ๑๔๔.๓ ล้านตัวในสหรัฐฯ คานาดา และเม็กซิโกในช่วง ๓ ปีที่ผ่านมา จำนวนฟาร์มสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์ในอเมริกาเหนือที่เกิดโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง หรือเอชพีเอไอ ระหว่างปี พ.ศ.๒๕๖๕ ถึง ๒๕๖๗ เกิน ๑,๐๐๐ ครั้งแล้ว

อ้างอิงตามข้อมูลจากโวอ้า และซีเอฟไอเอ กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ สำนักตรวจสอบสุขภาพสัตว์และพืช จำนวนฝูงสัตว์ปีกที่ได้รับผลกระทบจากโรคไข้หวัดนกในสหรัฐฯ คานาดา และเม็กซิโกถึงปัจจุบันรวมเป็น ๑,๐๐๓ ฝูง

ทั้งนี้ไม่รวมสัตว์ป่วยล่าสุดที่รายงานโดยกระทรวงเกษตรและการพัฒนาชนบทของรัฐมิชิแกน ซึ่งไม่ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับชนิดและขนาดฝูง ระดับ ๑,๐๐๐ ถูกบดบังไปเมื่อเอฟิสรายงานยืนยันอีก ๔ ฝูงในไอโอวาเมื่อวันที่ ๑๗ ธันวาคมที่ผ่านมา ทั้งนี้รวมถึงอีก ๓ รายที่เป็นฟาร์มไก่ไข่ ๓๕๑,๔๐๐ ตัวในเมืองโอเบรียน ฟาร์มไก่ไข่ ๔๒๘,๖๐๐ ตัวในเมืองซู และฟาร์มไก่งวง ๑๙,๕๐๐ ตัว เอฟิสยังรายงานเพิ่มเติมเป็นฟาร์มไก่ไข่รุ่นขนาด ๔๒๔,๗๐๐ ตัวในเมืองเมอร์ซีเดส รัฐแคลิฟอร์เนีย

ความเป็นมาของการระบาดโรคไข้หวัดนก

               การระบาดรอบปัจจุบันเริ่มต้นเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๔ ภายหลังการปรากฏของโรคในสัตว์ปีกในฟาร์มประกวดในจังหวัดหนึ่งของคานาดาในนิวฟาวด์แลนด์และลาบราดอร์ อย่างไรก็ตาม เชื้อไวรัสยังไม่ระบาดในฟาร์มส้ตว์ปีกในทวีปอเมริกาจนกระทั่งวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ เมื่อยืนยันโรคในฟาร์มไก่งวงเมืองคิงส์ โนวาสโกเทีย ประเทศคานาดา หลังจากนั้นห้าวันก็ยืนยันโรคในฟาร์มสัตว์ปีกในสหรัฐฯ ในฟาร์มไก่งวงเมืองดูบอยส์ รัฐอินเดียนา รายแรกในเม็กซิโกเกิดขึ้นในเดือนตุลาคม พ.ศ.๒๕๖๕ ในฟาร์มไก่ไข่ ๖๖,๖๑๕ ตัวในเมืองมอนเตโมเรลอส

การเกิดโรครายประเทศ

               ฟาร์มสัตว์ปีกอเมริกาเหนือมากกว่าครึ่งอยู่ในสหรัฐฯ จนถึงวันที่ ๑๙ ธันวาคมเกิดโรคไปแล้ว ๕๙๔ ฝูง คานาดามีรายงานติดเชื้อ ๓๗๑ ฝูง ขณะที่ เม็กซิโก ๓๘ ฝูง จำนวนสัตว์ปีกในทั้งสามประเทศเกินกว่า ๑๔๔,๓๓๕,๑๖๗ ตัว อย่างไรก็ตาม ข้อมูลจำนวนสัตว์ปีกส่วนใหญ่ยังไม่ถูกเปิดเผยออกมา คานาดารายงานการติดเชื้อในฟาร์มเชิงพาณิชย์ ๓๗๑ แห่ง ขณะที่ เม็กซิโกรายงาน ๓๘ แห่ง  ในจำนวนนี้ สหรัฐฯได้รายงานความเสียหายทั้งหมด ๑๒๔,๓๓๗,๔๘๐ ตัว เม็กซิโก ๖,๙๒๗,๖๒๙ ตัว และคานาดาอย่างน้อย ๑๓,๐๗๐,๐๕๘ ตัว   

เอกสารอ้างอิง

Graber R. 2024. North American 2022-24 HPAI flock infections exceed 1,000. [Internet]. [Cited 2024 Dec 19]. Available from: https://www.wattagnet.com/poultry-meat/diseases-health/avian-influenza/news/15710805/north-american-202224-hpai-flock-infections-exceed-1000

ภาพที่ ๑ อเมริกาเหนือพบหวัดนกพุ่งเกินพันครั้ง (แหล่งภาพ Graphicriver)