มาเลย์เผยหวัดนก ๓ ทศวรรษ ๑๓ สับไทป์

เรื่องเล่าทางวิชาการของโรคไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ ในประเทศเพื่อนบ้านใกล้เรา ไม่ใช่ปัญญาประดิษฐ์ ระบาดมากกว่า ๓ ทศวรรษแล้ว แบ่งเป็น ๔ รอบปี ๒๕๔๘ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ และล่าสุด ๒๕๖๐

               การระบาดครั้งแรกเกิดขึ้นในรัฐกลันตัน และเปรัคในปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ในเวลานั้นเชื้อไวรัสก็แยกเป็น ๓ เคลส์แล้วเป็น ๑ ๒.๓ และ ๒.๓.๔ การวิเคราะห์ระดับโมเลกุลของเชื้อไวรัสไข้หวัดนกที่ยีน HA พบว่า เชื้อไวรัสสายพันธุ์เอช ๕ เอ็น ๑ มีลักษณะเหมือนกัน และจัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับ Vietnam/Thailand/Malaysia (VTM) sublineage ที่แยกได้จากสัตว์ปีกอพยพ และฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกในประเทศไทย เวียดนาม กัมพูชา และฮ่องกงระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ถึง ๒๕๔๘ ความแตกต่างทางพันธุกรรมของเคลดเหล่านี้กับเคลดที่ ๒.๑ จากอินโดนีเซีย บ่งชี้ว่า เชื้อไวรัสยังคงอยู่ในสัตว์ปีกมากกว่าจะมีการนำเชื้อไวรัสใหม่มาจากภายนอก ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐ เชื้อไวรัสเอช ๕ เอ็น ๑ ตรวจพบในกัวลาลัมเปอร์ รัฐเปรัค และปีนัง การระบาดครั้งนั้นพบว่า มีลักษณะทางพันธุกรรมคล้ายกับเชื้อไวรัสที่เคยมีการระบาดก่อนหน้านี้สายพันธุ์ Fujian-like sub-lineage เคลด ๒.๓.๔ ในปี พ.ศ. ๒๕๕๔๘ เชื้อไวรัสเอช ๕ เอ็น ๑ ยังถูกตรวจพบในรัฐเซลังงอ กลันตัน และกัวลาลัมเปอร์ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐ และเฉพาะในรัฐกลันตันในปี พ.ศ. ๒๕๖๐ ช่วงปี พ.ศ. ๒๕๒๓ ถึง ๒๕๖๐ มีการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงต่ำ ได้แก่ เอช ๔ เอ็น ๓ เอช ๔ เอ็น ๖ เอช ๓ เอ็น ๖ เอช ๕ เอ็น ๖ เอช ๒ เอ็น ๙ เอช ๔ เอ็น ๑ เอช ๗ เอ็น ๑ เอช ๒ เอ็น ๙ เอช ๓ เอ็น ๘ เอช ๙ เอ็น ๒ เอช ๑๐ เอ็น ๕ เอช ๕ เอ็น ๒ การระบาดของโรคไข้หวัดนกในมาเลเซีย บ่งชี้ว่า การทำลายไก่ป่วยมีบทบาทสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อในสัตว์ปีก ลดปริมาณเชื้อไวรัสในสิ่งแวดล้อม และป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อไวรรัสจากสัตว์ปีกสู่มนุษย์

เอกสารอ้างอิง

Adibah et al. 2018. Avian influenza outbreaks in Malaysia, 1980-2017. Asia Pacific and Environ Jol. 2017: 3(2), 1-14; http://www.apeohjournal.org/index.php/v/article/download/46/58.

ภาพที่ ๑ การระบาดของโรคไข้หวัดนกในมาเลเซีย บ่งชี้ว่า การทำลายไก่ป่วยมีบทบาทสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อในสัตว์ปีก ลดปริมาณเชื้อไวรัสในสิ่งแวดล้อม และป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อไวรรัสจากสัตว์ปีกสู่มนุษย์

(แหล่งภาพ https://pixabay.com/en/malaysia-flag-hand-asia-patriotic-645549/)

ภัยแล้งยุโรป เกษตรกรร้องขึ้นราคาสินค้า

ต้นทุนอาหารสัตว์ที่เพิ่มสูงอย่างรุนแรงจากภัยแรงส่งผลทั่วไปทั้งทวีปยุโรปจนเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่ในเยอรมันเรียกร้องให้ซูเปอร์มาร์เก็ตขึ้นราคาสินค้า

               ข้าวสาลีในเยอรมันคาดว่าจะราคาเพิ่มขึ้นกว่าปีที่แล้ว ๒๕ เปอร์เซ็นต์ กดดันให้ต้นทุนวัตถุดิบอาหารสัตว์เพิ่มขึ้น ต้นทุนอาหารสัตว์ที่เพิ่มขึ้นในสัปดาห์ที่ผ่านมาส่งผลให้เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ปีกในเยอรมันตกที่นั่งลำบาก ต้นทุนของข้าวสาลีถือเป็นองค์ประกอบหลักของอาหารไก่ และไก่งวง ถึงเวลานี้สูงกว่าปีที่แล้วไปแล้ว ๒๕ เปอร์เซ็นต์ และเป็นแนวโน้มที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง   

               ดังนั้น เกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ในเยอรมันจึงเรียกร้องให้ห้างร้านค้าปลีกขึ้นราคาสินค้าได้แล้ว และผู้บริโภคควรต้องจ่ายเพิ่มขึ้นสำหรับซื้อเนื้อสัตว์ปีก เยอรมันมีซูเปอร์มาร์เก็ตยักษ์ใหญ่ที่พยายามจำหน่ายสินค้าราคาถูกที่สุดเพื่อรักษายอดขายในตลาดค้าปลีก  

               ผู้สื่อข่าวรอยเตอร์ยังรายงานต่อไปว่า นักวิเคราะห์ราคาวัตถุดิบเห็นว่าการเก็บเกี่ยววัตถุดิบทั่วยุโรปเหนือมีผลผลิตต่ำมาก สถานการณ์เวลานี้เสมือนหายนะสำหรับภาคการเกษตรในยุโรปเหนือ ยอดการผลิตที่ได้ต่ำที่สุดในรอบ ๖ ปีเลยทีเดียว ยิ่งในสวีเดน และฝรั่งเศส นักวิเคราะห์อ้างว่ามียอดการผลิตต่ำกว่าปีที่แล้ว ๒.๖ ล้านตัน ขณะที่สวีเดนตกลงกว่า ๔๐ เปอร์เซ็นต์ การพยากรณ์ในสหราชอาณาจักร ราคาต่ำที่สุดในรอบ ๕ ปี   

เอกสารอ้างอิง

McDougal T. 2018. German egg producers: prices must rise because of drought. [Internet]. [Cited 2018 Aug 6]. Available from: https://www.poultryworld.net/Eggs/Articles/2018/8/German-egg-producers-prices-must-rise-because-of-drought-318026E/

ภาพที่ ๑ นักวิเคราะห์เยอรมันอ้างว่า การขึ้นราคาวัตถุดิบอาหารสัตว์เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ทำให้เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ปีกในเยอรมันตกที่นั่งลำบาก (แหล่งภาพ Photo: Jan Willem Schouten)

นักวิจัยยืนยันไข่เป็นอาหารที่ดีต่อทารก

บทความวิชาการใหม่ฉายไฟให้กับไข่เป็นแหล่งอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีน วิตามิน และเกลือแร่ เหมาะสำหรับการเจริญวัยของเด็กทารก

               รายงานวิจัยด้านโภชนาการ พบว่า ไข่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการของเด็ก และยังมีแคลอรีน้อยอีกด้วย เด็กทารกในเอกวาดอร์ ๔๗ เปอร์เซ็นต์ประสบปัญหาแคระแกรน และ ๗๔ เปอร์เซ็นต์มีน้ำหนักตัวต่ำกว่าเกณฑ์ นักวิจัยจึงเพิ่มไข่ให้วันละ ๑ ฟอง แม้ว่า ไข่จะให้พลังงานเพียง ๗๐ แคลอรี แต่คุณภาพโปรตีนสูงมาก นั่นหมายความว่า ไข่ให้กรดอะมิโนที่จำเป็นทุกชนิดที่เหมาะสำหรับเสริมสร้างการเจริญเติบโต และพัฒนาการของร่างกายมนุษย์ ไข่เป็นเมนูอาหารที่เตรียมได้ง่าย ใช้เวลาน้อย และยังเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการทั้งในประเทศกำลังพัฒนา และประเทศพัฒนาแล้วอย่างอังกฤษ สำหรับวัยดเก โภชนาการจำเป็นต้องมีความอุดมสมบูรณ์เท่าที่จะทำได้ แต่ต้องระวังไม่ให้ได้รับพลังงานมากเกินจากทั้งไขมัน และน้ำตาล โดยเฉพาะ ในประเทศที่พัฒนาแล้ว อาจมีความเสี่ยงต่อโรคอ้วนตามมา อาหารเมนูไข่อุดมไปด้วยโปรตีน วิตามินบี วิตามินดี และเกลือแร่ จึงเป็นทางเลือกที่มหัศจรรย์สำหรับเด็ก ทั้งยังมีข้อดีอีกหลายอย่าง เช่น การเก็บรักษา และประกอบอาหารได้ง่าย สารอาหารที่อุดมสมบูรณ์อยู่ในไข่ที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพ และพัฒนาการของเด็ก ได้แก่

๑.     วิตามินบี สำหรับการปลดปล่อยพลังงาน

๒.    วิตามินดี สำหรับสุขภาพกระดูก และภูมิคุ้มกันที่ดี

๓.     โคลีน สิ่งจำเป็นสำหรับพัฒนาการ และการทำงานของสมอง

๔.    ไอโอดีน สำหรับการพัฒนาสมอง   

ไข่จึงเป็นแหล่งโปรตีนชนิดแรกที่ดีที่สุด ในอดีต พ่อแม่มักไม่แน่ใจในการนำไข่ใส่ลงในอาหารของเด็ก ยิ่งช่วงหย่านมจะเป็นเวลาที่น่าสับสนจากคำแนะนำมากมายจากสมาชิกในครอบครัว และผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ แต่ไข่มักถูกลืมไป ไข่เป็นแหล่งอาหารโปรตีนชนิดแรกที่ดีที่สุดหากจะให้กับเด็กทารกเมื่ออายุ ๖ เดือน นอกเหนือจากอุดมไปด้วยสารโภชนะแล้ว ไข่ยังย่อยง่าย และประกอบอาหารได้ง่ายอีกด้วย นอกจากนั้น ยังช่วยให้เด็กทารกไม่เกิดภาวะภูมิแพ้อาหารบางชนิด เชื่อว่า เป็นผลมาจากระบบภูมิคุ้มกันเริ่มปรับตัวคุ้นเคยกับโปรตีนที่หลากหลายมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

Davies J. 2018. Gut health problems a constant feature of modern poultry. [Internet]. [Cited 2018 Jul 23]. Available from: https://www.poultryworld.net/Eggs/Articles/2018/7/Eggs-confirmed-as-crucial-tool-for-infant-development-312320E/

ภาพที่ ๑ ไข่เป็นแหล่งอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีน วิตามิน และเกลือแร่ เหมาะสำหรับการเจริญวัยของเด็กทารก (แหล่งภาพ Photo: Shutterstock)

สุขภาพทางเดินอาหารในการเลี้ยงสัตว์ปีกสมัยใหม่

ปัญหาสุขภาพทางเดินอาหารเป็นเพื่อนสนิทกับระบบการเลี้ยงสัตว์ปีกปัจจุบันที่มีปัญหาทั้งสวัสดิภาพสัตว์ และประสิทธิภาพการเลี้ยง ปัญหาการจัดการวัสดุรองพื้นเป็นปัจจัยที่มีผลกระทบต่อสุขภาพทางเดินอาหารมากที่สุด รองลงมาคือ แอมโมเนีย ข้อเท้าอักเสบ และฝ่าเท้าอักเสบ ความหลากหลายของประเด็นด้านสุขภาพทางเดินอาหาร บ่งชี้ว่า ปัญหาหนึ่งไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีเดียว

               การตรวจลำดับสารพันธุกรรมเป็นเทคโนโลยีหนึ่งที่จะช่วยให้นักวิจัยศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างนิเวศวิทยาของเชื้อจุลินทรีย์ในไส้ตัน และสุขภาพไก่ได้อย่างลึกซึ้งมากขึ้น เทคโนโลยีก้าวล้ำในปัจจุบันทำให้การตรวจลำดับสารพันธุกรรมรวดเร็วขึ้นกว่าเดิม และราคาถูกลงกว่าในอดีตมากโดยเฉพาะเทคโนโลยี Next generation sequencing (NGS) เป็นการวิเคราะห์ประชากรเชื้อแบคทีเรียภายในทางเดินอาหาร และปฏิสัมพันธ์กันภายในชุมชนจุลินทรีย์ เชื้อแบคทีเรียในทางเดินอาหารของไก่มีความหลากหลายอย่างมาก แม้กระทั่งระหว่างตัวอย่างที่เก็บจากฟาร์มเดียวกัน

ปัญหาขาพิการจากโรคบีซีโอ

               โรคของระบบเมตาโบลิซึมมีความสัมพันธ์กับสุขภาพทางเดินอาหาร โรคบีซีโอ (BCO, bacterial chondronecrosis และ osteomyelitis) เป็นการติดเชื้อที่บริเวณกระดูกอ่อนบริเวณแถบการเจริญเติบโตของกระดูก ปัจจุบัน เชื่อว่าเป็นปัญหาสำคัญที่สุดของปัญหาขาพิการในสหรัฐฯ จากการศึกษาของศาสตราจารย์ โรเบิร์ต ไวด์แมน มหาวิทยาลัยอาร์คันซอ ผลการวิจัยเบื้องต้นแสดงให้เห็นว่า ผลิตภัณฑ์โปรไบโอติกบางชนิดช่วยลดอุบัติการณ์ปัญหาขาพิการจากโรคบีซีโอในไก่เนื้อได้มากกว่าครึ่ง

               กลยุทธการใช้เชื้อจุลินทรีย์แข่งขัน หรือซีอี ด้วยการเติมโปรไบโอติกที่เตรียมจากเชื้อจุลินทรีย์หลากหลายสายพันธุ์มีบทบาทสำคัญในการลดอุบัติการณ์โรคบีซีโอในไก่ ในประเทศเนเธอร์แลนด์ พบว่า ผลผลิตยังเพิ่มขึ้นโดยผลตอบแทนจากการลงทุน หรือ ROI เพิ่มขึ้น ๗๕ เปอร์เซ็นต์ในโรงเรือนที่ใช้โปรไบโอติกดังกล่าวในไก่เนื้อ แสดงให้เห็นถึง การลดปัญหาโรคบีซีโออย่างชัดเจน โดยใช้ยาปฏิชีวนะน้อยลงอีกด้วย       

เอกสารอ้างอิง

Burgin R. 2015. Gut health problems a constant feature of modern poultry. [Internet]. [Cited 2015 Nov 26]. Available from: https://www.poultryworld.net/Health/Articles/2015/11/Gut-health-problems-a-constant-feature-of-modern-poultry-2724824W/

แบคทีเรียสาเหตุสำคัญขาพิการในไก่เนื้อ

นักวิจัยที่มหาวิทยาลัยอาร์คันซอพบเชื้อแบคทีเรียที่มีความสัมพันธ์กับปัญหาขาพิการในไก่เนื้อ และเชื่อว่า นักวิทยาศาสตร์กำลังค้นพบวิธีการป้องกันติดเชื้อในไม่ช้านี้

               ผลการศึกษาโดยศาสตราจารย์ดักกลาส โรดส์ โดยใช้เครื่องมือทางพันธุกรรม และไก่เลี้ยงบนพื้นกรง คณะผู้วิจัยพบว่า เชื้อแบคทีเรีย สแตฟฟิคอคคัส อะเนติส เป็นสาเหตุสำคัญ และเหนี่ยวนำปัญหาขาพิการในไก่เนื้อ ต้นทุนของปัญหาขาพิการในไก่เนื้อ เชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของเต้านมอักเสบในสัตว์เคี้ยงเอื้อง ไม่ใช่ชนิดเดียวกับที่ก่อปัญหาขาพิการในไก่เนื้อ ปัญหาขาพิการสร้างความทรมานให้ไก่เนื้อ และไก่ที่เกิดปัญหาไม่เหมาะสำหรับการนำมาบริโภค ความเสียหายจากปัญหาขาพิการในอุตสาหกรรมการเลี้ยงสัตว์ปีกในรัฐอาร์คันซอร์ประเมินอย่างคร่าวๆได้ประมาณ ๖ ร้อยล้านบาทต่อปี เนื่องจาก การคัดไก่ทิ้ง นอกจากนั้น ยังเป็นปัญหาด้านสวัสดิภาพสัตว์ และความเสียหายทางเศรษฐกิจอีกด้วย รายงานครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่บรรยายถึงเชื้อก่อโรคนี้ในไก่

การเหนี่ยวนำด้วยพื้นลวด

               ศาสตราจารย์ บอบ ไวด์แมน คณะสัตวศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยอาร์คันซอ แสดงให้เห็นว่า ไก่เนื้อที่เลี้ยงบนพื้นลวดสามารถเหนี่ยวนำให้เกิดปัญหาขาพิการได้ โดยมีเชื้อแบคทีเรีย สแตฟฟิคอคคัส อะเนติส เป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดปัญหาขาพิการในไก่เนื้อ การศึกษาครั้งนี้เป็นวิทยานิพนธ์ของ Adnan A.K. Al-Rubaye ปัจจุบันเป็นอาจารย์ และรองผู้อำนวยการหลักสูตรบัณฑิตศึกษาด้านเซลล์ และอณูชีววิทยา ร่วมกับ Sohita Ojha นักเรียนปริญญาเอก และ Joseph Koon นักเรียนปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัย Ouachita Baptistโดยทำการศึกษาด้านจีโนมที่มหาวิทยาลัยอาร์คันซอ โดยศูนย์คอมพิวเตอร์ประสิทธิภาพสูง และมหาวิทยาลัยโอคลาโฮมา

เอกสารอ้างอิง

McDougal. 2018. Bacteria identified with link to lameness in broilers. [Internet]. [Cited 2015 Dec 31]. Available from: https://www.poultryworld.net/Health/Articles/2015/12/Bacteria-identified-with-link-to-lameness-in-broilers-2739756W/

ภาพที่ ๑ เชื้อแบคทีเรีย สแตฟฟิคอคคัส อะเนติส เป็นสาเหตุสำคัญ และเหนี่ยวนำปัญหาขาพิการในไก่เนื้อ (แหล่งภาพ https://pixabay.com/en/chicken-baby-chick-yellow-chicken-2205233/)

วิจัย ฝ่าเท้าอักเสบและท่าเดินสัมพันธ์กัน

นักวิจัยพบความสัมพันธ์ที่ชัดเจนระหว่างฝ่าเท้าอักเสบ และท่าเดินในไก่เนื้อ หลังการศึกษาต่อเนื่อง ๓ ปีในสหรัฐฯ

               นักวิจัยศึกษาความชุก และความรุนแรงของปัญหาฝ่าเท้าอักเสบ (Footpad dermatitis, FPD) และท่าเดิน (Gait score, GS) ที่เป็นตัวบ่งชี้ปัญหาขาพิการในไก่เนื้อเชิงพาณิชย์ในสหรัฐฯ ความสัมพันธ์ระหว่าง FPD และ GS โดยมหาวิทยาลัยเออร์เบิร์น และสมาคมพยาธิสัตวแพทย์สัตว์ปีกอเมริกา ประเมินความชุก และความรุนแรงของ FPD และปัญหาขาพิการในไก่เนื้อที่เลี้ยงเชิงพาณิชย์  

               การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง FPD และ GS ภายใต้สภาวะการเลี้ยงไก่พื้นที่ตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐฯที่ผลิตไก่เนื้อน้ำหนักน้อย ๑.๙๔ ถึง ๒.๒๒ กิโลกรัม และน้ำหนักมาก ๓.๖๒ ถึง ๓.๖๗ กิโลกรัม อาการของโรคมักสังเกตเห็นได้ตั้งแต่สภาพขนปกคลุม ผิวหนัง และกระดูก ข้อมูลเก็บจากฟาร์ม ๕๕๔ แห่ง ๑๖,๖๙๗ โรงเรือน และไก่เนื้อจำนวน ๑๖๖,๖๙๗ ตัว เป็นตัวแทนของไก่เนื้อ ๓๒๘ ล้านตัวตลอดการศึกษาครั้งนี้ ผลการศึกษาพบว่า

๑.     ไก่เนื้อน้ำหนักเบามี FPD และ GS มากกว่าน้ำหนักมาก

๒.    มีความสัมพันธ์สูงระหว่าง FPD และ GS

๓.    มีความสัมพันธ์สูงมากที่ไก่เนื้อที่มี GS แย่จะมีปัญหา FPD รุนแรง และไก่เนื้อที่พบ FPD สูงก็มี GS ที่รุนแรงมาก    

ผลการศึกษาครั้งนี้มีการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ Journal of Applied Poultry Research เป็นแรงผลักดันให้กลุ่มสวัสดิภาพสัตว์กดดันแมคโดนัลด์ให้เปลี่ยนไปเลี้ยงไก่เนื้อโตช้า ด้วยเหตุสวัสดิภาพสัตว์จากปัญหาขาพิการในการเลี้ยงไก่สมัยใหม่

เอกสารอ้างอิง

McDougal. 2018. Link between broiler footpad lesions and gait scores explored. [Internet]. [Cited 2018 Apr 16]. Available from: https://www.poultryworld.net/Health/Articles/2018/4/Link-between-broiler-footpad-lesions-and-gait-scores-explored-272694E/

ภาพที่ ๑ การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง FPD และ GS ภายใต้สภาวะการเลี้ยงไก่พื้นที่ตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐฯ (แหล่งภาพ Mark Pasveer)