การถกเถียงต่อข้อวิตกกังวลถึงผลกระทบของการเปลี่ยนผ่านสู่พันธสัญญาไก่ยุโรป
หรืออีซีซีในสหภาพยุโรป ยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง แม้ว่า
สวัสดิภาพสัตว์จะดีขึ้น แต่ก็ส่งผลกระทบต่อทั้งสิ่งแวดล้อม และปริมาณเนื้อสัตว์ปีกที่ผลิตได้
ตลอดจนต้นทุนการผลิต เอเวค ได้เผยผลการศึกษาด้านต้นทุนการผลิต
ผลกระทบต่อปริมาณการผลิต และสิ่งแวดล้อม
เมื่อเปลี่ยนผ่านจากการเลี้ยงไก่ปรกติเป็นอีซีซี
ผลการศึกษาเปรียบเทียบเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา
วิเคราะห์ความแตกต่างระหว่างสวัสดิภาพสัตว์ปีกที่เลี้ยงภายใต้สภาวะปรกติ
และยกระดับให้สอดคล้องกับหลักสวัสดิภาพสัตว์ที่สูงขึ้น แสดงให้เห็นว่า
สวัสดิภาพสัตว์ช่วยเพิ่มโอกาสให้ไก่เข้าถึงแสงธรรมชาติ และความหนาแน่นการเลี้ยงไก่ที่ลดลง
เอเวค ผู้แทนยุโรปด้านการค้าและแปรรูปเนื้อสัตว์ปีก ได้รับมอบหมายจากบริษัทที่ปรึกษาด้านการเกษตรกรรมแห่ง
สหราชอาณาจักรหรือเอดาสให้ดำเนินการศึกษาครั้งล่าสุด
ไม่ได้เน้นไปที่สวัสดิภาพสัตว์เท่านั้น แต่ยังมองไปที่มุมมองด้านต้นทุน
ผลกระทบสำหรับปริมาณการผลิตต่อสภาพอากาศหลังจากการเปลี่ยนแปลงจากการเลี้ยงไก่ตามปรกติไปยังอีซีซีแล้ว
เอดาสเน้นย้ำถึงผลของการวิจัยในยุโรป ๑๓ ประเทศ
ผลที่ได้แตกต่างจากการวิจัยก่อนหน้านี้
เมื่อมองไปที่ต้นทุนต่อกิโลกรัมของเนื้อสัตว์ปีก เอเวค ประชดว่า
ผู้ผลิตสัตว์ปีกขายเนื้อสัตว์ ไม่ได้ขายสัตว์ปีกมีชีวิต สักหน่อย
เอฟซีอาร์
ผลการวิจัย
แสดงให้เห็นว่า ตลอดห่วงโซ่การผลิต ต้นทุนเพิ่มขึ้นจาก ๗๓,๘๑๑ บาทเป็น ๑๐๑,๔๖๓ บาท
เมื่อเปลี่ยนจากการเลี้ยงไก่ปรกติเป็นไก่อีซีซี เพิ่มสูงขึ้นอีกร้อยละ ๓๗.๕ ซึ่งรวมถึงต้นทุนอาหารสัตว์
ผู้เลี้ยงไก่โตช้าไม่ชอบเอฟซีอาร์ที่แย่ลง ยิ่งไปกว่านั้น ยังต้องเลี้ยงนานขึ้น
และใช้พลังงานเพิ่มมากขึ้น การผลิตเนื้อไก่อีซีซี ๑ กิโลกรัม
ใช้อาหารสัตว์เพิ่มขึ้นร้อยละ ๓๔.๕ และใช้พื้นที่การเลี้ยงมากขึ้น นอกจากนั้น
ยังใช้น้ำสูงขึ้นกว่าปรกติร้อยละ ๓๔.๔ เมื่อเอดาสคำนวณแล้ว
การปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์สำหรับการผลิตไก่ ๑
กิโลกรัมจากการเลี้ยงไก่อีซีซีก็สูงขึ้นร้อยละ ๒๔.๔ อีกด้วย
ต้นทุนที่สูงขึ้นจากการเปลี่ยนวิธีการเลี้ยงไก่ปรกติเป็นไก่อีซีซีอย่างสมบูรณ์
โดยไม่มีผลตอบแทนเพิ่มขึ้นแต่อย่างใด เนื่องจาก
พื้นที่การเลี้ยงสัตว์ได้ไม่สามารถใช้งานได้อย่างเต็มที่ แล้วยังเป็นปัญหาต่อบริษัทสายพันธุ์ไก่
โรงฟัก การขนส่ง โรงงานอาหารสัตว์ และโรงฆ่าอีกด้วย
เมื่อคำนวณต้นทุนแล้วเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ ๑๔.๘ หากคำนวณต่อกิโลกรัมของเนื้อไก่
ต้นทุนก็จะสูงขึ้นร้อยละ ๕๔.๒ เปรียเบทียบกับเนื้อไก่ปรกติ
สมาคมการค้าเยอรมันคำนวณผลกระทบต่อผู้บริโภคจะต้องจ่ายเพิ่มขึ้นอีก ๓๕๖
บาทต่อกิโลกรัมของชิ้นส่วนสันในไก่
ราคาที่ต้องจ่ายของสวัสดิภาพสัตว์
สมาคมผู้บริโภคยุโรป
เน้นย้ำว่า ไม่ได้เพียงราคาที่ผู้บริโภคต้องจ่ายในซูเปอร์มาร์เก็ตเท่านั้น
แต่ยังเกิดต้นทุนทางสังคมอีกด้วย ร้อยละ ๙๐
ของผู้บริโภคชื่นชมกับกฏระเบียบที่กำหนดให้มาตรฐานด้านสวัสดิภาพสูงขึ้น เช่น
ผู้บริโภคต้องการให้ยุติการเลี้ยงไก่ขังกรง
และสัตว์มีพื้นที่อาศัยที่เพิ่มขึ้นกว่าเดิม ผลงานวิจัยในประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป ๙
ประเทศจากเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๖ แสดงให้เห็นว่า ร้อยละ ๙๐
ของผู้บริโภคในยุโรปยินดีจ่ายเพิ่มขึ้นสำหรับสวัสดิภาพสัตว์ที่ดีกว่าเดิม
อย่างไรก็ตาม ร้อยละ ๑๗ ไม่สามารถยอมรับราคาไก่ที่แพงขึ้นได้ แม้ว่า
ผลกระทบครั้งนี้จะเกี่ยวข้องกับเนื้อสัตว์ปีกสดค่อนข้างน้อยเปรียบเทียบกับเนื้อสดประเภทอื่นๆ
ไม่สำคัญว่าผู้บริโภคอยากจะซื้ออะไร แต่ประเด็นคือ
ผู้บริโภคซื้อะไรในร้ายค้าที่แท้จริงต่างหาก
การผลิตที่ลดลง
การเปลี่ยนแปลงการเลี้ยงจากไก่ปรกติเป็นไก่อีซีซี
ทำให้การผลิตไก่ต่อตารางเมตรลดลงร้อยละ ๔๔
ทั้งนี้มีความสัมพันธ์กับความหนาแน่นในการเลี้ยง วงจรการเลี้ยง
และสัดส่วนของเนื้อจากซากไก่ งานวิจัยของเอดาส แสดงให้เห็นว่า
ไก่เนื้อที่เลี้ยงแบบปรกติคิดเป็นร้อยละ ๕๖.๒๙ และไก่เนื้ออีซีซีร้อยละ ๔๙.๙๔
ซึ่งน้อยลงร้อยละ ๑๑ หากภาคการผลิตในฟาร์มเลี้ยงไก่ปรกติในสหภาพยุโรปเปลี่ยนเป็นการผลิตแบบอีซีซีทั้งหมดแล้ว
ต้องสร้างฟาร์มใหม่ทั้งหมด ๑๐,๐๐๐ โรงเรือน เพื่อรักษาปริมาณการผลิต
ด้วยจำนวนไก่เท่ากัน ต้องใช้พื้นที่เพิ่มขึ้นร้อยละ ๔๘ และผลิตเนื้อไก่ปริมาณเท่าเดิมต้องใช้พื้นที่เลี้ยงไก่ต่อตารางเมตรมากขึ้นร้อยละ
๖๖ งบประมาณสำหรับการสร้างโรงเรือนใหม่เกือบสามแสนล้านบาท ด้วยจำนวนมากมายขนาดนั้น
ภาครัฐก็ยากที่จะอนุญาตให้ดำเนินการต่อไปได้
ทางเลือกที่มีเป็นการนำเข้าเนื้อไก่จากประเทศที่สาม ซึ่งก็จะมีมาตรฐานสวัสดิภาพสัตว์ที่ต่ำลง
ซึ่งกลับไปที่ข้อถกเถียงเก่าๆเกี่ยวกับการนำเข้าเนื้อไก่ที่ไม่ได้ผลิตในสหภาพยุโรปเหมือนเดิม
ทางเลือกอย่างอิสระ
สมาชิกควรผลิตสิ่งที่ผู้บริโภคต้องการซื้อ
เอเวค สนับสนุนให้ผู้บริโภคมีอิสระในการเลือกซื้อสินค้า
โดยเลือกได้ว่าจะเป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสัตว์ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
หรือผลิตภัณฑ์ที่ราคาย่อมเยา
ผู้เลี้ยงไก่เนื้อในเนเธอร์แลนด์ก็ต้องตัดสินใจเหมือนกัน
ในการผลิตเนื้อสัตว์ปีกสดส่งให้กับซูเปอร์มาร์เก็ต
ประเด็นดังกล่าวดูเหมือนจะนำมาถกกันใหม่ เนื่องจาก ผู้ค้าปลีกในเนเธอร์แลนด์ก็มีมาตรฐาน
เบทเทอร์ เลเวน ๑ ดาว ซึ่งเป็นมาตรฐานขั้นต่ำสำหรับสวัสดิภาพสัตว์อยู่แล้ว
กรรมาธิการยุโรป
ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญที่ต้องชั่งน้ำหนักระหว่างต้นทุนที่ต้องจ่าย
และประโยชน์ที่ได้ ผลการศึกษาของเดดาสยังไม่ได้มองถึงการบรรเทาผลกระทบด้านลบ เช่น
ช่วงเวลาการเปลี่ยนผ่านปรกติ หน่วยงานด้านอาหารและความปลอดภัยอาหารยุโรป มองว่า
ขณะนี้กำลังเป็นสิ่งท้าทายในการเปรียบเทียบระหว่างระบบการผลิตไก่แบบอีซีซีกับแบบปรกติ
เนื่องจาก ยังมีความแตกต่างของมาตรฐานระหว่างประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป และการใช้ฉลาก
รวมถึง ระบบการผลิตอินทรีย์ที่ยังมีอยู่ด้วย
ภาคการผลิตสัตว์ปีกควรทำงานร่วมกับภาคอื่นๆ เพื่อยกระดับสวัสดิภาพสัตว์
ข้อกำหนดพันธสัญญาไก่ยุโรป
บริษัทผู้ให้บริการด้านอาหารมากกว่า
๒๐๐ แห่ง ได้ยอมรับพันธสัญญาไก่ยุโรปเรียบร้อยแล้ว หมายความว่าในปี พ.ศ.๒๕๖๙
สองปีถัดจากนี้ จะต้องซื้อเนื้อไก่สด ไก่แช่แข็ง และไก่แปรรูป
ที่ผลิตภายใต้ข้อกำหนดที่ควบคุมเป็นพิเศษ เช่น
การเลี้ยงไก่ต้องเป็นสายพันธุ์ไก่โตช้าเท่านั้น และเลี้ยงที่ความหนาแน่นสูงที่สุด
๓๐ กิโลกรัมต่อตารางเมตร มีข้อบังคับให้สัตว์ได้มีโอกาสพบกับแสงธรรมชาติ
และวัสดุที่เตรียมไว้ให้เล่นผ่อนคลาย พื้นที่ภายนอกโรงเรือนภายใต้หลังคาไม่มีความจำเป็น
ซึ่งแตกต่างจากข้อกำหนดตามฉลากคุณภาพเบเทอร์เลเว่น
สวัสดิภาพเป็นสิ่งที่ต้องจ่าย
ผลการวิจัย
ยังพบว่า ต้นทุนการจัดการให้สอดคล้องกับพันธสัญญาไก่ยุโรปในสหภาพยุโรปอย่างสมบูรณ์
ส่งผลให้ราคาต้นทุนเพิ่มสูงมาก และจะถูกผลักภาระต่อให้กับผู้บริโภค
·
ต้นทุนการผลิตโดยรวมจะเพิ่มขึ้นร้อยละ ๓๗.๕
ของเนื้อไก่
·
การใช้น้ำเพิ่มขึ้นร้อยละ ๓๕.๔
คำนวณได้เป็นปริมาณน้ำ ๑๒.๔๔ ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี
·
การปลดปล่อยแก๊สเรือนกระจกเพิ่มขึ้นร้อยละ ๒๔.๔
ต่อกิโลกรัมของเนื้อที่ผลิตได้
·
การผลิตเนื้อทั้งหมดลดลงร้อยละ ๔๔
เปรียบเทียบกับการผลิตด้วยวิธีมาตรฐานที่เลี้ยงความหนาแน่นสูงกว่า ๓๐
กิโลกรัมต่อตารางเมตร
·
จำเป็นต้องสร้างโรงเรือนเลี้ยงไก่ใหม่ ๙,๖๙๒ โรงเรือน
คาดว่าต้องมีเงินจ่ายราว ๒.๙๔ แสนล้านบาท เพื่อรักษาระดับการผลิตไว้ให้ได้เท่าปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
van der
Werf N. 2024. Transition to ECC has a major impact. Poultry World. 6: 6-8.
ภาพที่ ๑ สวัสดิภาพสัตว์และผลกระทบของอีซีซี
Canva)
