ระบบความปลอดภัยทางชีวภาพนับเป็นสิ่งที่มีความสำคัญสูงสุดสำหรับการผลิตสัตว์ปีก
โดยเฉพาะ ท่ามกลางการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง
ที่กำลังเกิดขึ้นในฟาร์มสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์สหรัฐฯ ต่อเนื่องอีก ๒ บทเรียนจากฟาร์มของบริษัท แซนเดอร์สัน
ความปลอดภัยทางชีวภาพเป็นกระบวนการที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคในประชากรสัตว์
ความเสี่ยงที่สุดคือ การคิดว่าไม่มีความเสี่ยง แต่เช่นเดียวกับที่เราทราบกันมา
เกือบทุกกิจกรรมที่มีการปฏิบัติในฟาร์มสัตว์ปีกก่อให้เกิดความเสี่ยงเสมอ ดังนั้น
เป้าหมายของเราคือ
การควบคุมความเสี่ยงอย่างชาญฉลาดให้ดีที่สุดเท่าที่เราจะสามารถทำได้
สิ่งนี้จำเป็นต้องทบทวนการจัดการของเราว่าดีพอแล้วหรือยังที่จะเป็นปราการที่แข็งแกร่งระหว่างสัตว์ปีกในโรงเรือน
และแหล่งของเชื้อโรคระบาด
บทเรียนที่ ๒ การเคลื่อนย้ายวัสดุรองพื้นเก่าจะนำโรค
ช่วงปลายเดือนมกราคม
พ.ศ. ๒๕๕๔ สองปีต่อมา มีการระบาดของโรค ILT ในฟาร์มของบริษัท แซนเดอร์สัน
ทางตะวันออกเฉียงใต้ของรัฐมิสซิสซิปปี
รายงานสัตว์ป่วยเกิดขึ้นในฟาร์มเก่าแก่ที่มีเจ้าของรายใหม่
เจ้าของรายก่อนเป็นผู้ให้บริการขนส่งวัสดุรองพื้น
คอยเคลื่อนย้ายวัสดุรองพื้นจากฟาร์มไปใช้เป็นปุ๋ยให้พืชไร่ แม้ว่า
เจ้าของรายเก่าจะขายฟาร์มแล้ว แต่ก็ยังเป็นเจ้าของวัสดุรองพื้นชุดเก่าอยู่
จึงจัดการเก็บวัสดุรองพื้นเก่า แล้วขับผ่านโรงเรือนที่ ๓ และ ๔
เจ้าของรายเก่าเริ่มขนย้ายวัสดุรองพื้นเก่าในเวลาเดียวกับที่เจ้าของรายใหม่กำลังต่อสู้กับปัญหาโรคผิวหนังอักเสบแบบแกรงกรีน
(Gangrenous dermatitis, GD) ในโรงเรือนที่ ๓
และต้องคอยเก็บไก่ตายบ่อยๆ สิบวันหลังจากการระบาดของ GD ไก่ในโรงเรือนก็เกิดโรคกล่องเสียงอักเสบติดต่อ รายงานสัตว์ป่วยรายนี้
ผู้เลี้ยงใหม่น่าจะได้รับเชื้อไวรัสจากเส้นทางการเคลื่อนย้ายวัสดุรองพื้นเก่านั่นเอง
แล้วนำไปติดในโรงเรือนที่ฝูงสัตว์กำลังอ่อนแอจากโรค GD พอดี
ต้นฤดูหนาวนั้นเอง โรคกล่องเสียงอักเสบติดต่อได้แพร่ไปในทางตอนเหนือของรัฐอัลบามา
เจ้าของฟาร์มรายก่อนปฏิเสธที่จะเคลื่อนย้ายวัสดุรองพื้นจากรัฐอัลมาบาไปยังรัฐมิสซิสซิปปี
แต่ก็พบเชื้อไวรัส ILT จากรัฐมิสซิสซิปปีที่มีลักษณะทางพันธุกรรมตรงกับรัฐอัลบามา
นับตั้งแต่นั้น “บริษัท
แซนเดอร์สันก็ห้ามการจัดการวัสดุรองพื้นใดๆในฟาร์มที่มีการเลี้ยงสัตว์ในฟาร์ม”
บทเรียนที่ ๓ เราไม่สามารถจัดการเพื่อนบ้านได้
ในช่วงฤดูร้อนปี พ.ศ. ๒๕๕๗ บริษัท
แซนเดอร์สันก็ยังเกิดการระบาดของโรค ILT ในทางตอนเหนือของรัฐแคโรลินา
ทางตะวันออกของพื้นที่ที่มักเกิดการระบาดของโรค ฟาร์มไก่เนื้อของบริษัท ๓
แห่งเกิดโรค รายแรกเกิดจากความบกพร่องของระบบความปลอดภัยทางชีวภาพ
ตามเส้นทางจากบ้านไปทำงาน พนักงานตรวจสอบอุปกรณ์หยุดที่โรงเรือนที่ ๒
ของฟาร์มแรกที่เกิดโรคเพื่อตรวจสอบรายงานความผิดปรกติของประตูม้วน
แต่ไม่มีอุปกรณ์ป้องกันโรคติดมาในด้วย และเจ้าของฟาร์มก็ไม่มีอะไหล่เตรียมไว้ให้
หลังจากนั้นเพียง ๑๐ วันภายหลังจากการเข้าฟาร์มของพนักงานคนนั้น ไก่ที่เลี้ยงอยู่บริเวณใกล้เคียงกับประตูในโรงเรือนที่
๒ ก็เริ่มแสดงอาการป่วยด้วยโรค ILT ส่วนอีกสองฟาร์มที่เกิดโรคไม่ทราบที่มาอย่างชัดเจน
ทั้งสองฟาร์มมีที่ตั้งห่างกันออกไป และไกลจากฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกอื่นๆ
ความเชื่อมโยงกับฟาร์มไก่ป่วยรายแรกคือ พนักงานตรวจสอบอุปกรณ์
แต่เส้นทางการเดินทางของเขาก็ไม่มีความสัมพันธ์กับฟาร์มอื่นๆนอกเหนือจากสองฟาร์มดังกล่าว
การสอบสวนต่อไปเปิดเผยแหล่งที่มาของโรคมาจากล้อของรถนั่นเอง
ฟาร์มของบริษัทเพื่อนบ้านในพื้นที่เดียวกันมีการระบาดของโรค ILT และรถจากฟาร์มไก่ประกันของบริษัทแซนเดอร์สันใช้เส้นทางการขนส่งเดียวกันกับบริษัทเพื่อนบ้านใช้ขนส่งไก่ตาย
ทำให้บริษัทฟาร์มแซนเดอร์สันตระหนักได้ว่า “บริษัทไม่สามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของเพื่อนบ้านได้
สัตว์แพทย์ของเราต้องเพิ่มมาตรการความปลอดภัยทางชีวภาพของตัวเอง” บริษัทจึงกำหนดให้ล้อ
และช่วงล่างของรถต้องถูกฆ่าเชื้อก่อนเข้าฟาร์ม
และพนักงานสนับสนุนต้องฆ่าเชื้อที่รองเท้าก่อนขึ้นรถ โดยเฉพาะ ฟาร์มที่เกิดโรค
ต้องมีความเข้มงวดเป็นพิเศษ
คำแนะนำสำหรับการควบคุมการระบาดของโรค
ทั้งสามกรณี แสดงให้เห็นถึง
ความจำเป็นของระบบความปลอดภัยทางชีวภาพ ๖ ขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยผู้ผลิตสัตว์ปีก
ร่วมกับ การสำรวจระบาดวิทยาของฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกที่มีความจำเป็นเมื่อเกิดการระบาดของโรค
ได้แก่
๑. มีบุคลากรที่มีความรู้ตรวจเยี่ยมฟาร์มที่เกิดโรคแต่ละแห่ง
เพื่อพูดคุยกับผู้ปฏิบัติงาน เพื่อเชื่อมโยงหาความสัมพันธ์ของเหตุการณ์การเกิดโรคระบาด
๒. พยายามเล่าเรื่องราวที่สมเหตุสมผลเกี่ยวกับการนำโรคเข้าสู่ฟาร์ม
๓. ตรวจสอบรอยรั่ว
หรือข้อบกพร่องในการจัดการด้านความปลอดภัยทางชีวภาพ
๔. อุดรอยรั่วของความปลอดภัยทางชีวภาพที่ตรวจพบ
๕. มอบหมายให้ผู้จัดการฟาร์ม และสัตวแพทย์ ตรวจสอบว่า สิ่งที่มีความจำเป็นต่อการสร้างความมั่นใจในมาตรการด้านความปลอดภัยทางชีวภาพที่ถูกต้องยังคงมีการปฏิบัติเป็นอย่างดีหรือไม่?
๖. สุดท้าย แบ่งปันประสบการณ์ที่เรียนรู้ร่วมกัน เพื่อมิให้เกิดความบกพร่องด้านความปลอดภัยทางชีวภาพอีกครั้ง
บทเรียนเหล่านี้สามารถประยุกต์ได้ทั้งกับโรค
ILT และโรคร้ายแรงอื่นๆ เช่น โรคไข้หวัดนก เช่นเดียวกัน
เอกสารอ้างอิง
Stayer PA. 2018. Breaches in
biosecurity: Sanderson Farms vet shares three valuable lessons. Poultry
Health Today. [Internet]. [Cited 2018 May 16]. Available
from: https://poultryhealthtoday.com/breaches-in-biosecurity-lessons-learned/
(แหล่งภาพ https://pixabay.com/en/truck-transport-vehicle-automobile-3171662/)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น