วิเคราะห์ขนไก่เพื่อตรวจสอบการใช้ยาปฏิชีวนะ

นักวิจัยที่สถาบันวิจัยด้านสัตวแพทย์แห่งชาติโปแลนด์ ประเมินผลการวิเคราะห์เส้นขนไก่ซึ่งเป็นวิธีทางเลือกที่ปราศจากความเจ็บปวดสำหรับการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อเพื่อสำรวจการใช้ยาด็อกซีซัยคลินในฟาร์มสัตว์ปีก ดูเหมือนว่า สัตว์ปีกที่ได้รับยาปฏิชีวนะกลุ่มนี้สามารถตรวจสอบได้ไม่ยากโดยการตรวจสอบขนไก่ เนื่องจาก ยาต้านจุลชีพมีสามารถสะสมในขนสัตว์ปีกได้

ยาต้านจุลชีพนิยมใช้กันมากในสัตว์ปีกเพื่อรักษาโรคติดเชื้อ และเพื่อสร้างความมั่นใจในการรักษาสุขภาพ และสวัสดิภาพของสัตว์ปีก 

ในการผลิตสัตว์ปีกเชิงอุตสาหกรรม การใช้ยามากเกินความจำเป็นเกิดขึ้นเสมอ โดยเฉพาะในการผลิตสัตว์ปีกพันธุ์ จนทำให้มีโอกาสแพร่กระจายเชื้อแบคทีเรียดื้อยาทั้งในสัตว์ และมนุษย์ ในกลุ่มประเทศในสหภาพยุโรป การใช้ยาปฏิชีวนะได้รับการตรวจติดตามเพื่อสร้างความเชื่อมั่นต่อการผลิตอาหารสำหรับผู้บริโภค แผนการตรวจติดตามสัตว์ปีกจากตัวอย่างส่งตรวจที่เก็บจากสัตว์หลังเสียชีวิต เช่น กล้ามเนื้อ ตับ ผิวหนัง และไขมัน ระดับการตกค้างสูงที่สุดกำหนดไว้สำหรับยาปฏิชีวนะที่ใช้ในการผลิตไก่เนื้อเป็นหลัก แต่ไม่มีการกำหนดระดับสำหรับไก่ไข่

การสะสมในเส้นขนไก่

การวิเคราะห์ประมาณยาปฏิชีวนะภายหลังสัตว์เสียชีวิตในปัจจุบัน ไม่ได้สะท้อนให้ทราบถึงการรักษาสัตว์ปีกระหว่างที่ยังมีชีวิต ดังนั้น นักวิจัยหันมาให้ความสนใจกับการแสวงหาวิธีทางเลือกใหม่ในการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อ เพื่อตรวจสอบผลลัพธ์จากการใช้ยาปฏิชีวนะ ดูเหมือนว่า สัตว์ที่ได้รับยาปฏิชีวนะบ่งชี้ได้ดีที่สุดโดยการตรวจสอบที่เส้นขนไก่ เนื่องจาก ยาต้านจุลชีพสามารถสะสมในเส้นขนไก่ได้ ขนไก่ยังใช้เป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์ที่ให้โปรตีนสูงในอาหารสัตว์สำหรับสัตว์ปีก และยังเป็นแหล่งของโปรตีนในสัตว์อีกหลายชนิด จึงมีโอกาสที่จะนำยาปฏิชีวนะเข้าสู่ห่วงโซ่การผลิตอาหารสำหรับมนุษย์ได้อีกด้วย การวิเคราะห์ขนไก่เป็นวิธีที่ปราศจากความเจ็บปวด และไม่ทำร้ายสัตว์ที่ช่วยตรวจติดตามสารตกค้างได้อีกหลายชนิด ขนไก่เป็นแหล่งสะสมสารตกค้างได้โดยไม่เป็นอันตรายต่อตัวสัตว์ เคลื่อนย้าย และเก็บกักไว้ได้เป็นเวลาหลายปี โดยไม่ขึ้นกับอายุ และเพศของสัตว์ การวิจัยก่อนหน้านี้เป็นการศึกษาการเคลื่อนย้าย และการสะสมของยาปฏิชีวนะที่ขนไก่ หลังจากการใช้ยาเอนโรฟลอกซาซิน ออกซีเตตราซัยคลิน ซัลฟาคลอพิริดาซีน ฟลูมีควิน และไทโลซิน แต่ยาด็อกซีซัยคลินเป็นยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์กว้าง และเป็นที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในสหภาพยุโรป ดังนั้น การศึกษาเพิ่มเติมจึงมีความจำเป็นเพื่อหาวิธีการเก็บตัวอย่างทดแทนโดยการใช้ขนไก่ภายหลังการให้ยาดังกล่าวในไก่เนื้อ

ไม่เจ็บปวด

 เป้าหมายหลักของการศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาว่าขนไก่จะเป็นทางเลือกใหม่ในการเก็บตัวอย่างที่ปราศจากความเจ็บปวดต่อสัตว์ เพื่อตรวจสอบยาด็อกซีซัยคลินตกค้างในการผลิตสัตว์ปีก

การใช้ยาปฏิชีวนะในการทดลองครั้งนี้มี 3 วิธี ได้แก่

1. ใช้ระดับการรักษา
2. ใช้ร่วมกับการสเปรย์
3. ใช้ระดับต่ำกว่าการรักษา

การศึกษาครั้งนี้ใช้วิธี Ultra-high-performance liquid chromatography tandem mass spectrometry สำหรับการตรวจเชิงปริมาณยาด็อกซีซัยคลินในขนไก่ ความเข้มข้นของยาด็อกซีซัยคลินที่ระดับสูงในขนไก่สามารถตรวจสอบได้เป็นเวลา ๒๒ วันภายหลังการรักษาในแต่ละกลุ่มการทดลอง และยังตรวจพบในระดับสูงกว่านั้นอีกในกล้ามเนื้อ และตับ ระดับยาด็อกซีซัยคลินที่สูงพบว่า มีการสะสมในช่วงบนของเส้นขนไก่ในแต่ละกลุ่มการทดลอง ผลการทดลองครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่า ขนไก่สามารถใช้เป็นวัสดุตัวอย่างสำหรับการเฝ้าระวัง และตรวจสอบยาตกค้างชนิดด็อกซีซัยคลินได้โดยไม่ต้องฆ่า หรือทำให้สัตว์เจ็บปวด

   

เอกสารอ้างอิง

Gajda A. 2020. Feather analysis to monitor antibiotic usage. [Internet]. [Cited 2019 Dec 30]. Available from: https://www.poultryworld.net/Health/Articles/2020/2/Feather-analysis-to-monitor-antibiotic-usage-535548E/?utm_source=tripolis&utm_medium=email&utm_term=&utm_content=&utm_campaign=poultry_world

ภาพที่ ๑ นักวิจัยพัฒนาวิเคราะห์ขนไก่เพื่อตรวจติดตามการใช้ยาปฏิชีวนะ (แหล่งภาพ Peter Roek)