สถานการณ์ไข้หวัดนก พฤศจิกายน ๒๕๖๕

 เกาหลีใต้เตรียมรับมือการระบาดโรคไข้หวัดนก และการระบาดได้แพร่กระจายไปในอินเดีย ญี่ปุ่น เวียดนาม และทางตะวันออกของรัสเซีย

แม้ว่าจะกำหนดมาตรการควบคุมภายหลังสงสัยการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เกาหลีใต้ยังรายงานการระบาดใหม่ของโรคที่สัมพันธ์กับเชื้อไวรัสเอช ๕ เอ็น ๑ แวเรียนต์ นับตั้งแต่การอุบัติใหม่เกิดขึ้นในฝูงสัตว์ปีกภายในประเทศในช่วงกลางเดือนตุลาคม รายงานยืนยันโรคต่อองค์การสุขภาพสัตว์โลก (World Organisation for Animal Health, WOAH) ยังเพิ่มขึ้นอีก ๓ ครั้งแล้ว  อ้างอิงรายงานของกระทรวงเกษตร ยอดรวมการระบาดทั้งหมดภายในประเทศเป็น ๑๓ ครั้งใน ๕ จังหวัดในฟาร์มเป็ดเนื้อ ไก่ไข่ ไก่เนื้อ ไก่พันธุ์ และนกกระทา

               เกาหลีใต้จึงอยู่ภายใต้วิกฤติการระบาดของโรคไข้หวัดนก กระทรวงเกษตรได้ประกาศมาตรการเพิ่มการป้องกันโรคโดยการกำจัดสัตว์ปีกที่ได้รับการยืนยันโรคแล้ว ในพื้นที่เสี่ยงสูงต่อโรค สัตว์ปีกทั้งหมดภายในรัศมี ๕๐๐ เมตรจากพื้นที่ระบาดจะถูกทำลายทั้งหมด รวมถึง สัตว์ปีกที่เลี้ยงในฟาร์มทั้งหมด นอกเหนือจากไก่เนื้อเป็นรัศมี ๕๐๐ เมตรถึง ๑ กิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดทางตอนกลางถึงใต้ของเมืองช็องจู ที่พึ่งเกิดการระบาดไปหลายครั้ง และพื้นที่ใกล้เคียงกับนกอพยพ พื้นที่ทั้งหมดของเกาหลีใต้ สัตว์ปีกทั้งหมดภายใน ๕๐๐ เมตรที่ยืนยันการระบาดโรคแล้วจะถูกทำลาย ขณะที่ เป็ดทั้งหมดถูกฆ่าภายในรัศมี ๑ กิโลเมตรรอบพื้นที่ระบาด นอกจากนั้น ยังเร่งตรวจสอบสัตว์ปีก และสิ่งสงสัยจากฟาร์มสัตว์ปีก เพื่อให้มั่นใจในมาตรการด้านความปลอดภัยทางชีวภาพมีการปฏิบัติอย่างถูกต้องและเข้มงวด

ญี่ปุ่นยืนยันโรคห้าฟาร์ม

               ปลายเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ญี่ปุ่นรายงานโรคเป็นครั้งแรกในรอบฤดูปี ๒๕๖๕ ถึง ๒๕๖๖ กระทรวงเกษตรได้รายงานอย่างเป็นทางการต่อองค์การสุขภาพสัตว์โลกแล้ว ๕ ครั้ง จำนวนสัตว์ปีกทั้งหมด ๑.๙๔ ล้านตัว สี่ฟาร์มเป็นไก่ไข่ และอีกหนึ่งฟาร์มเป็นไก่เนื้อ การระบาดไม่ได้จำกัดเพียงพื้นที่เดียว แต่ยังพบในจังหวัดต่างๆตั้งแต่เกาะทางตอนเหนือสุดของประเทศ ฮอกไกโดไปจนถึงชิโกกุ ตามชายฝั่งตอนใต้ของเมืองฮอนชู

               นับตั้งแต่วันที่ ๒ พฤศจิกายนเป็นต้นมา ยังมีการระบาดของโรคต่อเนื่อง โดยล่าสุดเป็นไก่เนื้อในฮอกไกโดจำนวน ๑๕๐,๐๐๐ ตัว และไก่ไข่ ๓๔,๐๐๐ ตัวในจังหวัดโอกายามา และสัตว์ปีกอีกหลายชนิดในทางภาคกลางทางตอนใต้ของฮอนชู การระบาดครั้งล่าสุดยืนยันแล้วในฟาร์มไก่ไข่ ๔๔,๐๐๐ ตัวในเมืองเฮียวโงะ การระบาดครั้งที่ ๙ นี้ ทำให้รวมแล้วมี ๖ จังหวัดของญี่ปุ่นที่มีการระบาดของโรคไข้หวัดนกมากกว่าหนึ่งครั้งตั้งแต่ปลายเดือนตุลาคมที่ผ่านมา  

อินเดียรายงานโรคไข้หวัดนกในสัตว์ปีกในรัฐทางตอนใต้

ในเมืองอลัปปูชาของรัฐเกรละ พบเป็ด ๒,๐๐๐ ตัวจาก ๑๘,๐๐๐ ตัวในสองฝูงตาย ก่อนหน้านี้ โรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เอช ๕ เอ็น ๑ พบเป็นครั้งสุดท้ายตั้งแต่เดือนกันยายน ๒๕๖๓ ผ่านมาแล้วสองปี อย่างไรก็ตาม รายงานการระบาดทั้งหมด ๒๐ ครั้งครอบคลุมสัตว์ปีกของรัฐมากกว่า ๑๖๙,๐๐๐ ตัว ตามรายงานต่อองค์กรสุขภาพสัตว์โลกในเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคมปีที่แล้ว 

               ล่าสุดยังเกิดระบาดในเมือง Onmanorama ในฟาร์มเป็ด ๘,๐๐๐ ตัว นับเป็นหมู่บ้านที่สามแล้วของเมืองอลัปปูชา ที่มีการทำลายสัตว์ โดยมีที่ตั้งอยู่ในรัศมี ๑ กิโลเมตรรอบพื้นที่สัตว์ปีกตายที่ให้ผลบวกต่อโรคไข้หวัดนก นับตั้งแต่ปลายเดือนตุลาคม มีรายงานแล้วว่า สัตว์ปีกเกือบ ๒๐,๕๐๐ ตัว ถูกทำลายในอีกสองหมู่บ้าน

โรคไข้หวัดนกกลับสู่ภูมิภาคตะวันออกไกลของรัสเซีย

               หลังจากห่างหายไปสองเดือน โรคไข้หวัดนกตรวจพบอีกครั้งในดินแดนฮาบารอฟสค์ รัฐทางตะวันออกไกลของรัสเซีย ปลายเดือนตุลาคมที่ผ่านมา สัตว์ปีกตายมากกว่า ๖๖,๐๐๐ ตัวจาก ๕๒๓,๐๐๐ ตัวในฟาร์ม ในช่วงเวลาเดียวกันนี้ สัตว์ปีก ๒๒๗,๐๐๐ ตัวในฟาร์มแถวซาคาลินให้ผลเป็นบวกต่อเชื้อไวรัสแวเรียนต์ชนิดเดียวกัน โดยมีสัตว์ปีกตาย ๑๙,๐๐๐ ตัว และทำลายไป ๔๑,๐๐๐ ตัว

               ชายฝั่งทางตะวันออกของรัสเซีย ซาคาลินเป็นเกาะที่อยู่ทางตอนเหนือของหมู่เกาะญี่ปุ่น

เวียดนามสูญเสียจากโรคไข้หวัดนก

               ตลอดปีนี้ สัตว์ปีกมากกว่า ๙๓,๐๐๐ ตัวในเวียดนามถูกทำลายเนื่องจากโรคไข้หวัดนก อ้างอิงตามสำนักข่าวซินหัวของจีน รายงานว่า ๒๑ จังหวัดของเวียดนาม เกิดการระบาดด้วยโรคไข้หวัดนกแล้ว ๔๑ ครั้ง จากเชื้อไวรัสแวเรียนต์ สับไทป์ เอช ๕ เอ็น ๑ เอช ๕ เอ็น ๖ และ เอช ๕ เอ็น ๘ ในปีนี้

               ต่อจากนี้ เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นในเวียดนามเตือนความเสี่ยงต่อโรคไข้หวัดนกในระดับสูง ทั้งนี้เป็นผลมาจากสภาพอากาศที่เอื้ออำนวยต่อการรอดชีวิต และแพร่กระจายของเชื้อไวรัส รวมถึง การให้วัคซีนสัตว์ปีกที่น้อยลง

               หน่วยงานสุขภาพสัตว์เวียดนามรายงานต่อองค์การสุขภาพสัตว์โลก (WOAH) ถึงการระบาดใหม่ของโรคไข้หวัดนก ๑๓ ครั้งที่เชื่อมโยงกับซีโรไทป์เอช ๕ เอ็น ๑

สถานการณ์โรคในอาฟกานิสถาน และเนปาลคลี่คลาย

               ช่วงต้นเดือนพฤศจิกายน หน่วยงานสัตวแพทย์แจ้งปิดรายงานสถานการณ์โรคไข้หวัดนก ดังนี้

               ในอาฟกานิสถาน พบเชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง สับไทป์ เอช ๕ เอ็น ๑ เป็นครั้งแรกตั้งแต่มกราคม ๒๕๖๑ ในฟาร์มที่มีสัตว์ปีกจำนวน ๕๔,๐๐๐ ตัว โดยไม่มีรายงานเพิ่มเติม จึงรายงานสถานการณ์การระบาดของโรคได้รับการแก้ไขเรียบร้อยแล้วในเดือนกันยายนปีถัดมา

ในเนปาล หน่วยงานสัตวแพทย์รายงานโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง ๓๔ ครั้งจากสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ ระหว่างเดือนมกราคมถึงมิถุนายน ๒๕๖๕ ส่งผลให้สัตว์ตาย หรือทำลายรวมแล้ว ๒๗๕,๐๐๐ ตัวในสี่ภูมิภาคทั้งตะวันออก กลาง กลางตอนตะวันตก และตะวันตก อย่างไรก็ตาม หน่วยงานสัตวแพทย์ได้แจ้งปิดรายงานการระบาดแล้ว

สถานการณ์ในนกป่าเอเชีย

               นับเป็นครั้งแรกที่มีการตรวจพบซีโรไทป์ เอช ๕ เอ็น ๒ ในญี่ปุ่น ช่วงปลายเดือนตุลาคมที่ผ่านมา อีกาป่าให้ผลบวกต่อเชื้อไวรัสนี้ในซัปโปโร เกาะทางตอนเหนือของฮอกไกโด ขณะเดียวกัน ในเกาะญี่ปุ่น ฮอนชู ยังพบนกป่ามากกว่า ๓ ตัวในพื้นที่ต่างกันให้ผลบวกต่อเชื้อไวรัสเอช ๕ เอ็น ๑

               ในทางตะวันตกของเอเชีย รายงานการระบาดก่อนหน้านี้ได้แจ้งปิดแล้วในอาฟกานิสถาน และคาซัคสถาน จากการรายงานต่อองค์การสุขภาพสัตว์โลกก่อนหน้านี้ ฝูงกาในอาฟกานิสถานให้ผลบวกต่อเชื้อไวรัสเอช ๕ ช่วงปลายปี ๒๕๖๐ และกันยายน ๒๕๖๒ ก็ได้แก้ไขปัญหาการระบาดเรียบร้อยแล้ว

               ในเดือนมิถุนายนปีนี้ นกป่า ๒ ตัวที่ตายในทะเลแคสเปียนให้ผลบวกต่อเชื้อไวรัสกลุ่มเดียวกัน ตามรายงานของหน่วยงานสัตวแพทย์คาซัคสถาน หลังจากนั้นไม่มีรายงานเพิ่มเติมจึงปิดการรายงาน  

เอกสารอ้างอิง

Linden J. 2022. South Korea steps up avian flu countermeasures. [Internet]. [Cited 2022 Nov 17]. Available from: https://www.wattagnet.com/articles/46198-south-korea-steps-up-hpai-control-measures

ภาพที่ ๑ เกาหลีใต้เตรียมรับมือการระบาดโรคไข้หวัดนก และการระบาดได้แพร่กระจายไปในอินเดีย ญี่ปุ่น เวียดนาม และทางตะวันออกของรัสเซีย (แหล่งที่มาของภาพ Badboo | Bigstock)