หวัดนกทำไข่แพงในญี่ปุ่น ไต้หวัน

 ฟาร์มในเอเชียที่เกิดการระบาดของโรคไข้หวัดนกล่าสุดพบรายงานในญี่ปุ่น เนปาล ไต้หวัน และเตอร์เกีย

ในญี่ปุ่น คลื่นการระบาดของโรคไข้หวัดนกปัจจุบันพบในฟาร์มเลี้ยงไก่ไข่ สร้างความเสียหายจนเรียกได้ว่าทำลายอุตสาหกรรมการผลิตไข่ไก่ในประเทศ เมื่อสัปดาห์ก่อนราคาไข่ไก่ ๘.๔๕ บาทต่อกิโลกรัม เพิ่มเป็นสองเท่าในเดือนกุมภาพันธ์เทียบกับปีที่แล้ว  แมคโดนัลด์ญี่ปุ่นหยุดจำหน่ายเมนูอาหารเช้าที่มีไข่ และคาดว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงเมนูอาหารอื่นๆเพิ่มเติม นอกจากนั้น สลัดไข่ก็ไม่มีจำหน่ายในร้านสะดวกซื้อ ๗ อีเลเว่นแล้ว นอกจากนั้น บริษัทผู้ผลิตเครื่องปรุงรสอย่างคิวพี และอะยิโนะโมะโต๊ะ ยังประกาศขึ้นราคามายองเนส และซ๊อสทาร์ทาร์ อีกด้วย

การระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงตามฤดูกาลของญี่ปุ่นขยับขึ้น ๘๐ ครั้ง

               รายงานอย่างเป็นทางการต่อสำนักงานปศุสัตว์แห่งชาติต่อโวอ้า ยืนยันการระบาดเป็น ๘๗ ครั้งแล้ว ทั้งนี้อยู่ในช่วงฤดูกาลของโรคไข้หวัดนกปัจจุบันเริ่มตั้งแต่ปลายเดือนตุลาคมปีที่ผ่านมาถึง ๕ มีนาคม เกือบทั้งหมดเกิดจากเชื้อไวรัสสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ ผลกระทบโดยตรงต่อฟาร์มสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์มากกว่า ๑๕.๕ ล้านตัวจากการตาย หรือทำลาย มากกว่า ๕๐ ครั้งเป็นฟาร์มไก่ไข่ ต้นเดือนมีนาคมนี้ ตรวจพบเชื้อไวรัสที่ฟาร์มไก่ไข่ราว ๒๔๓,๐๐๐ ตัวในเมืองฟูกูโอกะ เป็นเกาะทางตอนใต้ของคิวชู ภายในไม่กี่วันการระบาดก็ลุกลามไปยังเมืองไถหนานตอนกลางของฮอนชูในบริเวณแถบชูบุ หลังจากการรายงานต่อโวอ้าแล้ว กระทรวงเกษตรญี่ปุ่นยังยืนยันต่อไปอีก ๒ ครั้งในฟาร์มไก่แข่ ทำให้ยอดรวมการระบาดในฤดูกาลนี้ขยับเป็น ๘๐ ครั้งแล้ว นอกจากนั้น การระบาดยัง Kanegasaki ในบริเวณโตโฮกุทางตอนเหนือของฮอนชู นับเป็นการระบาดเป็นครั้งแรกของบริเวณนี้ในฤดูกาลปัจจุบัน ทำให้จำนวนจังหวัดที่เกิดการระบาดจากสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ นับตั้งแต่เดือนตุลาคมเป็น ๒๕ จังหวัดแล้ว

ไข่ไก่ไต้หวันราคาแพงเป็นสถิติใหม่

             การขาดแคลนไข่ไก่ของไต้หวัน เป็นผลมาจากการระบาดของโรคไข้หวัดนก และความแปรปรวนของอุณหภูมิอากาศภายในประเทศ อย่างไรก็ตาม กระทรวงเกษตรไต้หวันได้พยายามนำมาตรการต่างๆใช้เพื่อบรรเทาผลกระทบภายในปลายเดือนมีนาคมนี้ รวมถึง การนำเข้าไข่ไก่กว่า ๕ ล้านฟองจากออสเตรเลีย โดยนำไปใช้สำหรับการแปรรูปอาหาร ขณะที่ ไข่ไก่สำหรับจำหน่ายในท้องตลาดยังเพียงพอ ในระยะยาว มาตรการของรัฐบาลจะพยายามส่งเสริมการผลิตไข่ไก่ภายในประเทศให้เพียงพอต่อการบริโภคภายใน การสร้างความมั่นใจต่อการเผชิญหน้ากับโรคระบาด และการเปลี่ยนแปลงของสภาวะอากาศ รัฐบาลได้พัฒนาแผนระยะสามปีมูลค่า ๓.๖ พันล้านบาท โดยมากกว่าครึ่งหนึ่งเป็นการสนับสนุนเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ปีกให้ปรับปรุงฟาร์มเลี้ยงสัตว์ ขณะนี้ ราคาไข่ไก่ปรับตัวสูงขึ้นเป็นครั้งที่สองในรอบเดือน ทั้งราคาจำหน่ายที่ตลาดค้าส่ง และหน้าฟาร์มเพิ่มขึ้นจาก ๓.๓๘ บาทต่อ ๖๐๐ กรัมเป็น ๖๑.๑๘ บาท และ ๕๐.๖๓ บาท ตามลำดับ ราคาค้าปลีกทำลายสถิติใหม่ ราคาไข่เป็นก็สูงขึ้นเช่นกัน

โรคไข้หวัดนกระบาดในฟาร์มไต้หวันมากกว่า ๒๒ แห่ง      

               ในช่วงสามสัปดาห์ที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ไต้หวันรายงานต่อโวอ้าถึงการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงอีก ๒๒ ครั้ง ทั้งหมดเริ่มต้นตั้งแต่เดือนมกราคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์  นอกจากสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ ที่หมุนเวียนอย่างกว้างขวางในเอเชีย และทั่วโลก ซีโรไทป์เอช ๕ เอ็น ๒ ก็ยังพบได้เป็นระยะในไต้หวันตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๕๕ ในจำนวน ๒๒ ครั้งที่รายงานการระบาดนี้ ๑๗ ครั้งเกิดจากเอช ๕ เอ็น ๑ โดยส่งผลโดยตรงต่อการตาย หรือทำลายสัตว์ปีกมากกว่า ๔๕๕,๐๐๐ ตัวแล้ว ฝูงสัตว์ที่ติดเชื้อ ๙ ฝูงเป็นไก่พื้นเมือง ๔ ฝูงเป็นไก่ไข่ และ ๒ ฝูงเป็นนกกระทา และ ๑ ฝูงเป็นห่านเนื้อ และที่เหลือเป็นไก่ โดยการระบาดครั้งล่าสุด แพร่กระจายใน ๔ ตำบลในเมืองไถหนาน

                ไต้หวันรายงานความเสียหายจากเชื้อไวรัสชนิดนี้ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว โดยยอดความสูญเสียรวมเป็น ๗๘๐,๐๐๐ ตัว ขณะเดียวกัน ฟาร์ม ๕ แห่งให้ผลเป็นบวกต่อสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๒ ในช่วงเดือนมกราคม จำนวนสัตว์ปีกเกือบ ๑๒๗,๐๐๐ ตัว โดย ๓ ฝูงเป็นไก่พื้นเมือง และอย่างละหนึ่งเป็นนกกระทา และไก่ไข่ ตั้งแต่พฤศจิกายนปีที่แล้ว เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ไต้หวัน รายงานต่อโวอ้ามียอดการสูญเสียสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์รวม ๗๑๔,๐๐๐ ตัวจากเชื้อไวรัสแวเรียนต์นี้

รายงานใหม่ในอินเดีย เนปาล และทูร์เคีย

               เนปาล สำนักสุขภาพสัตว์เนปาลรายงานต่อโวอ้าถึงการระบาดของโรคไข้หวัดนก ชนิดความรุนแรงสูงเพิ่มเติมอีก ๔ ครั้งจากซีโรไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ ยอดรวมการระบาดตั้งแต่เดือนมกราคมรวมแล้ว ๕๒,๓๐๐ ตัว ทั้งหมดตั้งอยู่ใกล้กับกรุงกาฐมาณฑุ เมืองหลวงของเนปาล

               ทูร์เคีย การระบาดครั้งที่สองจากเชื้อไวรัสแวเรียนต์เดียวกันยืนยัน โดยโวอ้าโดยหน่วยงานรัฐในทูร์เคีย หรือตุรกี มีจำนวนสัตว์ปีกราว ๑.๓๙ ล้านตัวในฟาร์มที่เกิดการระบาด จำนวนสัตว์ตาย ๒,๐๐๐ ตัว ส่วนที่เหลือถูกทำลาย รวมถึงอีก ๑๐,๐๐๐ ตัวเป็นฝูงสัตว์ปีกหลังบ้านภายในรัฐมี ๑๐ กิโลเมตรรอบพื้นที่ระบาด การระบาดทั้งสองครั้งห่างกัน ๕๐ กิโลเมตร

               อินเดีย รายงานยืนยันต่อโวอ้าถึงการระบาดโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง จากสื่อท้องถิ่น ในจำนวน ๖,๔๑๕ ตัวเป็นฟาร์มของภาครัฐในเมืองโบคุโระในรัฐรัฐฌารขัณฑ์ โดยสัตว์ตายมากกว่า ๒,๖๐๐ ตัว ที่เหลือถูกทำลาย นับเป็นรายงานครั้งแรกในรัฐทางตะวันออกของอินเดียตั้งแต่เดือนกันยายน พ.ศ.๒๕๖๒ เป็นต้นมา    

ประเทศอื่นๆในเอเชีย

               ฟิลลิปปินส์ พบว่า สองพื้นที่ที่เคยเกิดการระบาดสามารถควบคุมได้แล้ว อ้างอิงตามแหล่งข่าว จังหวัดเซาท์โกตาบาโต ได้ประกาศปลอดโรคไข้หวัดนก จังหวัดนี้อยู่ทางตอนใต้ของเกาะมินดาเนา เคยพบการระบาดในสองชุมชนระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ปีที่แล้ว อย่างไรก็ตาม แผนการเฝ้าระวังล่าสุด ไม่พบผลบวกเพิ่มเติมต่อโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง ขณะเดียวกันในเมืองโรซาส เจ้าพนักงานรัฐหวังว่าจะสามารถประกาศปลอดโรคได้ในเวลาอันใกล้นี้ โดยมีการระบาดหนึ่งครั้งในฟาร์มที่เป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดคาปิซในทางตะวันตกของภูมิภาควิยาซาสระหว่างเดือนธันวาคม สัตว์ปีกทั้งหมดอยู่ภายในรัศมี ๑ กิโลเมตรรอบพื้นที่การทำลายสัตว์ปีก และไม่พบผลบวกจากผลการเฝ้าระวังโรค

               สำหรับประชากรนกป่า ประเทศอาเซียน ๔ ประเทศที่รายงานต่อโวอ้าจากซีโรไทป์เอช ๕ เอ็น ๒ ได้แก่ ญี่ปุ่น เนปาล และไต้หวัน สำนักงานสัตวแพทย์รัสเซีย ประกาศการควบคุมโรคสำเร็จแล้วในเมืองฮาบารอฟสค์ แต่ในพื้นที่ตะวันออกไกล ยังพบฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์ที่เกิดการระบาดของเอช ๕ เอ็น ๑ ตั้งแต่ตุลาคมปีที่แล้ว นับตั้งแต่นั้น ยังไม่มีรายงานเพิ่มเติม

การระบาดในมนุษย์เป็นรายที่ ๕ ในเอเชีย

               แถบแปซิฟิกตะวันตก พบการติดเชื้อไข้หวัดนกในมนุษย์เพิ่มเป็นรายที่ ๕ จากรายงานขององค์การอนามัยโลก ในจำนวนนี้ ๒ รายเกิดขึ้นในกัมพูชา นับเป็นครั้งแรกของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ เป็นต้นมา โดยรายแรกเป็นเด็กหญิงวัย ๑๑ ปี ที่แสดงอาการป่วยตั้งแต่กลางกุมภาพันธ์นี้ หลังจากนั้นจึงมีผลบวกต่อเอช ๕ เอ็น ๑ โดยผู้ป่วยถูกวินิจฉัยว่าเป็นปอดอักเสบรุนแรง และเสียชีวิตในเวลา ๘ วันต่อมาที่โรงพยาบาล รายที่สองเป็นบิดาของผู้ป่วย แต่สามารถหายเป็นปรกติได้ นับตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๔๖ เป็นต้นมา ผู้ติดเชื้อไวรัสนี้รวม ๒๔๐ รายที่มีรายงานต่อองค์การอนามัยโลกจากพื้นที่นี้ ในจำนวนนี้ ๑๓๕ รายเสียชีวิต โดยพบผู้ติดเชื้อใน ๔ ประเทศ ทั้งกัมพูชา จีน ลาว และเวียดนาม ในระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๔๖ ถึงปลายมกราคมปีนี้ ๒๑ ประเทศทั่วโลก พบผู้ติดเชื้อเอช ๕ เอ็น ๑ จำนวน ๘๖๘ รายจากสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๑ เพียงครึ่งหนึ่งที่เสียชีวิต ในทางตะวันตกของแปซิฟิก องค์การอนามัยโลก แจ้งเตือนการติดเชื้อสับไทป์เอช ๕ เอ็น ๖ ผู้ป่วยเป็นชายอายุ ๔๙ ปีจากจังหวัดกวางตุ้งในจีน พบปอดอักเสบอย่างรุนแรงในเดือนธันวาคม แต่หายเป็นปรกติแล้ว ก่อนหน้านี้มีประวัติสัมผัสไก่หลังบ้าน นับตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ เป็นต้นมา องค์การอนามัยโลกได้ยืนยันการติดเชื้อในมนุษย์ไปแล้ว ๘๔ รายจากเชื้อไวรัสชนิดนี้ โดยพบผู้เสียชีวิต ๓๓ ราย นอกจากนั้น ยังพบการติดเชื้อในมนุษย์รายใหม่อีก ๒ รายในจีน ให้ผลเป็นบวกต่อเอช ๙ เอ็น ๒ จากมณฑลเสฉวน และหูหนาน ทั้งสองรายเป็นเด็กเล็ก ในเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายนปีที่แล้ว ผู้ติดเชื้อแสดงอาการเล็กน้อย และหายเป็นปรกติ รายหนึ่งมีประวัติสัมผัสตลาดค้าสัตว์ปีกมีชีวิต รวมแล้วมีผู้ติดเชื้อเอช ๙ เอ็น ๒ จำนวน ๘๔ รายในบริเวณแปซิฟิกตะวันตกตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๕๘ เป็นต้นมา เมื่อเดือนที่แล้วเด็กหญิงชาวเอกวาดอร์ก็เข้าโรงพยาบาลจากการติดเชื้อเอช ๕ เอ็น ๑

เอกสารอ้างอิง

Linden J. 2023. Avian flu fuels egg price rises in Japan, Taiwan. [Internet]. [Cited 2023 Mar 15]. Available from: https://www.wattagnet.com/articles/46937-avian-flu-fuels-egg-price-rises-in-japan-taiwan

ภาพที่ ๑ หวัดนกทำไข่แพงในญี่ปุ่น ไต้หวัน (แหล่งภาพ Natallia | AdobeStock.com)