เวียดนามรายงานการระบาดโรคไข้หวัดนกรอบใหม่

 เจ้าหน้าที่รัฐด้านสัตวแพทย์เวียดนาม รายงานการระบาดโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง ครั้งที่ผ่านมารวมแล้ว ๔๐ ครั้ง ในฟาร์มสัตว์ปีกตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมา ในเอเชีย ไต้หวันพึ่งรายงานล่าสุดของโรคเช่นกัน

ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา สำนักสัตวแพทย์แห่งชาติโปแลนด์ได้รายงานยืนยันการระบาดของโรคไข้หวัดนก ๕๙ ครั้งในสัตว์ปีกเริ่มตั้งแต่วันที่ ๙ ถึง ๑๙ เมษายนที่ผ่านมา ทั้งหมดเกิดจากโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง สับไทป์เอช ๕ เอ็น ๘ และยังมีอีก ๑๗ ครั้งที่เกิดโรคในฝูงสัตว์ปีกที่ไม่ได้เลี้ยงเชิงพาณิชย์

รายงานล่าสุดจากสำนักงานด้านสุขภาพสัตว์ในเวียดนาม พบการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในสัตว์ปีก ตามรายงานต่อองค์กรโรคระบาดสัตว์โลก หรือโอไออี พบการระบาดของโรคระหว่างวันที่ ๓๐ ธันวาคมปีที่แล้ว และต้นเดือนกุมภาพันธ์ของปีนี้ แต่ละพื้นที่การระบาดได้ยืนยันการระบาดของเชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เอช ๕ เอ็น ๖ ในสัตว์ปีกที่เลี้ยงตามชุมชน แต่ละฝูงมีจำนวนไก่ระหว่าง ๒๐๐ ถึง ๖,๐๐๐ ตัว ใน ๑๕ จังหวัด ครอบคลุม ๕ พื้นที่ ขณะที่ การระบาดหนักที่สุดอยู่ทางตอนเหนือของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สามเหลี่ยมแม่น้ำแดง และชายฝั่งทางภาคกลางตอนบน และยังพบการติดเชื้อในหมู่บ้านที่ตั้งอยู่บนที่ราบสูงตอนกลางของประเทศ และทางตอนใต้ในแถบสามเหลี่ยมแม่น้ำโขง

พื้นที่แห่งหนึ่งในทางตะวันออกเฉียงเหนือ มีรายงานการตายเพิ่มขึ้นที่เชื่อมโยงกับการระบาดก่อนหน้านี้ การระบาดครั้งล่าสุดนี้ ทำให้ยอดรวมของจำนวนครั้งของการระบาดตั้งแต่เดือนสิงหาคมปีที่แล้วเป็น ๕๒ ครั้ง และจำนวนสัตว์ปีกที่ได้รับผลกระทบโดยตรงรวมแล้วมากกว่า ๑๑๔,๐๐๐ ตัว   

การระบาดใหม่ในไต้หวันสองครั้ง

นับตั้งแต่เชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เอช ๕ เอ็น ๕ พบเป็นครั้งแรกในเดือนกันยายน พ.ศ. ๒๕๖๒ เป็นต้นมา เจ้าหน้าที่รัฐได้รายงานอย่างเป็นทางการแล้ว ๖๖ ครั้งในสัตว์ปีก รายงานครั้งล่าสุดต่อโอไออีเป็นสัตว์ปีกประเภทห่าน และในหมู่บ้าน Dongshi ในตำบล Yunlin รายงานยืนยันครั้งแรกเป็นห่านเนื้อจำนวน ๒,๓๓๕ ตัวเมื่อวันที่ ๓๐ มีนาคม หกวันหลังจากนั้น ยังพบเชื้อไวรัสชนิดเดียวกันในห่านพันธุ์จำนวน ๒,๑๓๕ ตัว หกวันต่อมายังพบเชื้อไวรัสสายพันธุ์เดียวกันในห่านพันธุ์จำนวน ๒,๑๓๕ ตัว

กลางเดือนมีนาคม เชื้อไวรัสสับไทป์เดียวกับพบในห่าน ๒ ฝูง ในหมู่บ้าน Taixi ในตำบลเดียวกันนั้นเอง    

จีนยืนยันการตายในห่านป่าจากไข้หวัดนก

              ช่วงต้นเดือนเมษายนที่ผ่านมา กระทรวงเกษตรจีนรายงานว่า เชื้อไวรัสสับไทป์ เอช ๕ เอ็น ๖ ตรวจพบในฝูงห่านดำป่าจำนวน ๓๐๐ ตัวในอุทยานแห่งชาติใกล้เมือง Shenyang โดยได้รายงานต่อโอไออีแล้ว นับเป็นครั้งแรกที่พบเชื้อไวรัสสายพันธุ์นี้ในจังหวัด

โรคระบาดใหม่ในอาเซียน ๓ ประเทศ

              ในคูเวต ยังไม่มีรายงานโรคใหม่ที่เชื่อมโยงกับเชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เอช ๕ เอ็น ๘ ตั้งแต่วันที่ ๑๙ มีนาคมที่ผ่านมา อ้างอิงตามรายงานอย่างเป็นทางการของโอไออีล่าสุด

ในช่วงสองสัปดาห์ที่แล้ว มีการระบาดทั้งหมด ๗ ครั้งในเนปาลจากเชื้อไวรัสสับไทป์เดียวกันนี้  

              อิสราเอลประกาศสถานการณ์โรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เอช ๕ เอ็น ๘ ในสัตว์ปีก ได้กลับสู่ปรกติแล้ว ไม่มีการระบาดใหม่ตั้งแต่วันที่ ๑๑ ธันวาคมปีที่แล้ว ในช่วงวันที่ ๑๒ ตุลาคมปีที่แล้ว ตรวจพบเชื้อดังกล่าวใน ๑๒ แห่งของประเทศ เนื่องจาก นกป่ามากกว่า ๑ ตัว นกกระสา ให้ผลทดสอบเป็นบวกต่อเชื้อไวรัสตามที่แจ้งไว้ต่อโอไออี โรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง เอช ๕ เอ็น ๘ ยังคงวนเวียนอยู่ในประชากรนกป่าภายในอิสราเอล

เอกสารอ้างอิง

Liden J. 2021. Vietnam records new wave of avian flu outbreaks in poultry. [Internet]. [Cited 2021 Apr 21]. Available from: https://www.wattagnet.com/articles/42694-vietnam-records-new-wave-of-avian-flu-outbreaks-in-poultry?v=preview&utm_source=Omeda&utm_medium=Email&utm_content=NL-Poultry+Update&utm_campaign=NL-Poultry+Update_20210421_2029&oly_enc_id=2248A6821912I1W

ภาพที่ ๑ เวียดนามรายงานการระบาดโรคไข้หวัดนกรอบใหม่   (แหล่งภาพ sharafmaksumov | Bigstock)

ไข่แดงเป็นอวัยวะสารพัดประโยชน์ของตัวอ่อนลูกไก่

 ถุงไข่แดง (yolk sac, YS) ประกอบด้วยไข่แดง (yolk) เป็นที่กักเก็บสารอาหาร และเนื้อเยื่อของถุงไข่แดง (YS tissue) ที่ล้อมรอบไข่แดงเอาไว้ และช่วยในการทำหน้าที่ด้านเมตาโบลิซึมสำหรับตัวอ่อนระหว่างการพัฒนา เนื้อเยื่อของถุงไข่แดง พัฒนามาจากลำไส้ส่วนกลางของตัวอ่อน และประกอบด้วยชั้นของเซลล์บุผิวชนิดเอนโดเดิร์ม (endodermal epithelial cells, EEC) สัมผัสอยู่กับองค์ประกอบของไข่แดง ชั้นของมีโซเดิร์มที่ประกอบด้วยระบบหลอดเลือด และ ชั้นเอคโตเดิร์มที่อยู่ภายนอก (outer ectodermal layer) ความจริงแล้ว เนื้อเยื่อของถุงไข่แดงเป็นอวัยวะที่มีหน้าที่สำคัญหลายอย่างที่มีความจำเป็นต่อร่างกายสัตว์ เช่น หน้าที่ทางภูมิคุ้มกัน การรับสารอาหาร เมตาโบลิซึมของคาร์โบไฮเดรต และลิปิด ตลอดจนการสร้างเม็ดเลือดแดง บทบาทด้านการสร้างภูมิคุ้มกันของเนื้อเยื่อถุงไข่แดง โดยการขนส่งแอนติบอดีจากแม่ในไข่แดงเข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือดของตัวอ่อนที่คอยให้สารอาหารกับตัวอ่อนที่กำลังพัฒนา นอกเหนือจากนั้น เนื้อเยื่อถุงไข่แดง ยังมีการแสดงออกของเอ็ม-อาร์เอ็นเอ (mRNA) ที่เกี่ยวข้องกับเปปไทด์ต่อต้านเชื้อโรคของสัตว์ในระดับสูง ได้แก่ เบตา ดีเฟนซิน ๑๐ (ß-defensin 10) ระหว่างการสร้างตัวอ่อนระยะกลาง เซลล์บุผิวชนิดเอนโดเดิร์มของถุงไข่แดงมีคุณสมบัติร่วมของเซลล์บุผิวลำไส้ เช่น การแสดงออกของตัวขนส่งสำหรับกรดอะมิโน เปปไทด์ โมโนแซคคาไรด์ กรดไขมัน และแร่ธาตุ เนื้อเยื่อถุงไข่แดง มีหน้าที่เก็บตุนไกลโคเจน และการแสดงออกของเอนไซม์สำหรับการสังเคราะห์ และย่อยสลายไกลโคเจน รวมถึงกระบวนการสร้างน้ำตาล หรือกลูโคเจเนซิส อีกด้วย เมตาโบลิซึมของคาร์โบไฮเดรตอาจมีบทบาทสำคัญในกระบวนการฟักเป็นตัว ชั้นมีโซเดิร์ม (mesodermal layer) ของเนื้อเยื่อถุงไข่แดง เป็นตำแหน่งสำหรับการสร้างเม็ดเลือดแดงก่อนที่ไขกระดูกจะพัฒนาอย่างสมบูรณ์ การทำหน้าที่ด้านอื่นๆของเนื้อเยื่อถุงไข่แดง ได้แก่ การสังเคราะห์โปรตีนของพลาสมา การขนส่งลิปิด และกระบวนการเมตาโบลิซึมของคอเลสเตอรอล และการสังเคราะห์ฮอร์โมนไทรอกซิน เป็นต้น ดังนั้น ถุงไข่แดง จึงเป็นอวัยวะที่มีความจำเป็นสำหรับการเจริญเติบโต การพัฒนา และสุขภาพของตัวอ่อนที่กำลังพัฒนา      

บทนำ

         ตัวอ่อนของสัตว์ปีก พึ่งพาสารอาหารจากไข่แดง ไข่ขาว หรืออัลบูมิน และเปลือกสำหรับการเจริญเติบโต และการพัฒนา ถุงไข่แดง ประกอบด้วย องค์ประกอบของไข่แดง รวมกับเนื้อเยื่อถุงไข่แดงที่ปกคลุมไข่แดงเอาไว้ เนื้อเยื่อถุงไข่แดงมักเรียกว่า เยื่อหุ้มถุงไข่แดง (yolk sac membrane) แต่ความจริงแล้ว ไม่ได้ทำหน้าที่เป็นเยื่อหุ้มถุงไข่แดงเท่านั้น ยังมีบทบาทสำคัญอีกหลายหน้าที่ เช่น การรับสารอาหาร การทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับเมตาโบลิซึมหลายอย่าง และเป็นปราการด่านแรกต่อสู้กับเชื้อโรคไม่ให้เข้าสู่ไข่แดง ดังนั้น เยื่อหุ้มถุงไข่แดงจึงมีความจำเป็นสำหรับสุขภาพของตัวอ่อน เนื่องจาก อวัยวะหลายชนิดภายในตัวอ่อนยังไม่พัฒนาอย่างสมบูรณ์พร้อม เนื้อเยื่อถุงไข่แดงจึงเป็นอวัยวะสำคัญสำหรับการทำหน้าที่เหล่านี้แทนไปก่อน ยกตัวอย่างเช่น พัฒนาการของลำไส้และตับเริ่มต้นเมื่ออายุการฟักราว ๑๕ วัน ต่อมไทรอยด์ ๑๐ วัน และการสร้างเม็ดเลือดแดงจากไขกระดูก ๑๔ วัน เนื้อเยื่อถุงไข่แดง จึงทำหน้าที่ทดแทนไขกระดูกในการสังเคราะห์เม็ดเลือด ทดแทนลำไส้สำหรับการย่อยอาหาร และขนส่งสารอาหาร และลิปิด ทดแทนตับสำหรับการสร้างโปรตีนพาหะจากพลาสมา (plasma carrier proteins) และกระบวนการเมตาโบลิซึมอาหารประเภทคคาร์โบไฮเดรต และทดแทนต่อมไทรอยด์สำหรับการควบคุมกระบวนการเมตาโบลิซึม และทดแทนระบบภูมิคุ้มกันโดยอาศัยแอนติบอดีจากแม่ไก่ และการสร้างเปปไทด์ที่มีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อจุลินทรีย์ เป็นต้น

              การสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการของการทำงานของเนื้อเยื่อถุงไข่แดงเป็นกุญแจสำคัญต่อความเข้าใจในการรับสารอาหารจากไข่แดงสำหรับการเจริญเติบโตของตัวอ่อนลูกไก่ คุณสมบัติของเนื้อเยื่อถุงไข่แดงตั้งแต่ระยะแรกถึงระยะสุดท้ายของการสร้างตัวอ่อน เริ่มต้นขึ้นราวอายุ ๑๙ วัน ถุงไข่แดงตกลงสู่ช่องท้อง และกระบวนการเสร็จจสมบูรณ์ราว ๑๔ ชั่วโมงก่อนที่จะฟักเป็นตัว ในช่วงวันท้ายๆของการบ่ม เนื้อเยื่อถุงไข่แดงจะผ่านกระบวนการเสื่อมลงก่อนที่จะถูกดึงเข้าภายในช่องร่างกายของลูกไก่ แม้ว่า ลูกไก่ใช้สารอาหารเป็นโปรตีน และคาร์โบไฮเดรตจากอาหารภายหลังการฟักเป็นตัวแล้ว แต่ลูกไก่ก็ยังคงสามารถใช้ประโยชน์จากลิปิดที่เก็บกักไว้ในถุงไข่แดงที่เหลืออยู่ แม้ว่า เนื้อเยื่อถุงไข่แดงกำลังฝ่อลงก็ตาม แม้ว่า การเสื่อมสลายลงของเนื้อเยื่อถุงไข่แดงเป็นไปตามธรรมชาติ แต่การขัดขวางการดูดซึมองค์ประกอบของไข่แดงอาจนำไปสู่การขาดแคลนสารอาหารที่มีความจำเป็น และภูมิคุ้มกันจากแม่ ส่งผลให้อัตราการตายของลูกไก่ระยะแรก และปัญหาคุณภาพลูกไก่ได้ การวิเคราะห์โดยละเอียดถี่ถ้วนต่อผลของไก่พันธุ์ (เนื้อ) ขนาดไข่ การเก็บไข่ฟัก และอุณหภูมิการฟักต่อการใช้ไข่แดง สามารถศึกษาได้จากผลการวิจัยของ Wagt et al. (2000)

              ความเข้าใจต่อกลไกระดับเซลล์ และระดับโมเลกุลที่ควบคุมการทำงานของถุงไข่แดงมีความสำคัญสำหรับการเจริญเติบโต การพัฒนา และสุขภาพของตัวอ่อนลูกไก่ และสุขภาพทางเดินอาหารของลูกไก่แรกเกิด      

ภาพที่ ๑ ตัวอ่อนลูกไก่ที่อายุราว ๖ วันของการฟัก แสดงให้เห็นถุงไข่แดงเชื่อมกับลำไส้เล็กส่วนกลางผ่านแก่นถุงไข่แดง (Wong and Uni, 2021)

 

สัญญาณฟื้นตัวการค้าสัตว์ปีกโลก

 ภายหลังไตรมาสที่ท้าทายอย่างมาก อุตสาหกรรมการผลิตสัตว์ปีกทั่วโลกกำลังฟื้นตัวขึ้นตามลำดับ แม้ว่า การค้าสัตว์ปีกยังคงมีการแข่งขันกันอย่างมาก 

รายงานจากโรโบแบงค์ฉบับล่าสุด อุตสาหกรรมการผลิตสัตว์ปีกกำลังเผชิญหน้ากับความท้าทาย เนื่องจาก โรคโควิด ๑๙ ทำลายตลาดค้าเนื้อสัตว์ปีก ราคาอาหารสัตว์ที่ทะยานสูง โรคไข้หวัดนกในทางซีกโลกตอนเหนือ และความไม่แน่นอนของสถานการณ์โรค ASF

แต่โรโบแบงค์ เชื่อว่า หลายประเทศกำลังเปิดภาคบริการอาหาร เป็นการสนับสนุนให้อุตสาหกรรมการผลิตสัตว์ปีกฟื้นตัวได้อีกครั้ง คิดเป็นพื้นที่มากกว่าหนึ่งในสามของการบริโภคสัตว์ปีกโลก สัญญาณดังกล่าวจะช่วยให้การค้าสัตว์ปีกโลกมีระดับการสต๊อกที่ลดลง

ประเทศที่แสดงให้เห็นถึงการฟื้นตัวทางการตลาดอย่างชัดเจน เช่น สหรัฐฯ เม็กซิโก และญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม สินค้าล้นตลาดก็ยังเป็นปัญหาในหลายประเทศ เช่น สหภาพยุโรป แอฟริกาใต้ และไทย

ผู้ผลิตหลายใหญ่ในช่วงครึ่งแรกของปี พ.ศ.๒๕๖๔ ภาคการผลิตเริ่มฟื้นตัวขึ้นอย่างมาก โดยจับตามองการลดค่าใช้จ่ายจากการจ้างงาน ประสิทธิภาพการผลิต และสูตรอาหารสัตว์ รวมถึง การเตรียมรับมือกับความผันผวนด้านความต้องการที่กำหนดโดยการตัดสินใจของภาครัฐบาลต่อสถานการณ์โควิด ๑๙  

ราคาน้ำมันจากเมล็ดพืช และวัตถุดิบเพิ่มขึ้นต่อไปในช่วงไตรมาสที่ ๑ ของปีนี้ เนื่องจากอิทธิพลของลานีญ่า ในผู้ผลิตรายสำคัญหลายประเทศ และความต้องการนำเข้าเป็นเวลานานอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนจากประเทศจีน ความท้าทายสำคัญสำหรับผู้ผลิตคือ อาหารสัตว์เป็นต้นทุนร้อยละ ๖๐ ถึง ๗๐ ของการผลิต แต่โรโบแบงค์ เชื่อว่า ขณะที่ต้นทุนอาหารสัตว์ยังคงสูง แต่จะค่อยๆลดลงเล็กน้อย   

โรคอหิวาต์สุกรแอฟริกันจะส่งผลต่อผู้ผลิตสัตว์ปีก และการค้าเนื้อสัตว์โลก

โรคอหิวาต์สุกรแอฟริกันส่งผลต่อการผลิตเนื้อสุกร ผลกระทบของโรค ASF ต่อการผลิตสุกรยังส่งผลกระทบต่อธุรกิจสัตว์ปีกอีกด้วย ทั้งจีน และเวียดนามเกิดการระบาดของโรค ASF อย่างรุนแรง กำลังฟื้นตัวโดยจีนคาดหวังว่าจะพลิกกลับมาผลิตเนื้อสุกรเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ ๘ ถึง ๑๐ และเวียดนามร้อยละ ๘ ถึง ๑๒ เชื่อว่าจะส่งผลต่อผู้ผลิตสัตว์ปีกทั้งระดับประเทศ และโลก

  ประเทศจีนยังผลิตเนื้อสุกรได้น้อยกว่าที่คาดหวังไว้ในไตรมาสที่ ๑ ของปีนี้ และการผลิตของไก่ก็ลดลงเช่นกัน ทำให้ราคาเนื้อไก่เริ่มฟื้นตัวขึ้นในไตรมาสที่ ๑ แต่ยังเชื่อว่า การขยายตัวของการผลิตสุกร และไก่จะดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง คาดว่าจะส่งผลต่อราคาในเวลาต่อมา นอกจากนี้ ยังจะส่งผลต่อปริมาณการนำเข้าในจีนด้วย

โรคไข้หวัดนกอาจกระทบต่อราคาสินค้าในบางประเทศ

              สหภาพยุโรป สหราชอาณาจักร รัสเซีย และเกาหลีใต้ ได้รับผลกระทบโดยโรคไข้หวัดนก ที่อาจเหนี่ยวนำให้เกิดการขาดแคลนเนื้อไก่ในเกาหลีใต้ ญี่ปุ่น และรัสเซีย แต่ก็จะกดดันผู้ผลิตในสหภาพยุโรปให้ลดจำนวนไก่ลง ทำลายธุรกิจรายย่อยในประเทศเหล่านี้ จากมุมมองด้านการตลาดอาจสร้างแรงกดดันต่อราคาให้เพิ่มสูงขึ้น เช่นเดียวกับผลกระทบต่อการผลิตภายในประเทศ โรคไข้หวัดนกได้ทำลายการค้าเนื้อสัตว์ปีก ลูกไก่ และไข่ไก่ในระดับโลกอีกด้วย เหตุการณ์เหล่านี้ ยังกดดันต่อผู้ส่งออกรายสำคัญจากยุโรป เช่น เนเธอร์แลนด์ โปแลนด์ ฝรั่งเศส และสหราชอาณาจักร

              นอกจากนั้น ราคาผลิตอาหารที่ค่อนข้างสูง เป็นอุปสรรคต่อการฟื้นตัวของตลาด ในรัสเซีย เกาหลีใต้ และฟิลิปปินส์ ขณะนี้ ภาครัฐเริ่มแทรกแทรกสถานการณ์ความกังวลต่อราคาสินค้าแล้ว 

เอกสารอ้างอิง

McDougal T. 2021. Poultry market outlook recovers, national differences remain. [Internet]. [Cited 2021 Apr 14]. Available from: https://www.poultryworld.net/Meat/Articles/2021/4/Poultry-market-outlook-recovers-national-differences-remain-734320E/

ภาพที่ ๑ หลายประเทศเริ่มกลับมาเปิดภาคบริการอาหาร อุตสาหกรรมสัตว์ปีกจะเริ่มฟื้นตัว การบริโภคสัตว์ปีกโลกจะเริ่มฟื้นตัวขึ้นหนึ่งในสามอยู่ในพื้นที่เหล่านี้ (แหล่งภาพ Bert Jansen)

แบบจำลองลำไส้สามมิติจากสเต็มเซลล์

 นักวิจัยพัฒนาลำไส้จิ๋วทั้งภายใน และภายนอก ที่เพาะจากสเต็มเซลล์ สำหรับการวิจัยชีววิทยาของลำไส้ในสัตว์ปีก

การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อสามมิติ เพื่อจำลองสิ่งแวดล้อมของลำไส้ไก่ที่ประกอบด้วยเซลล์หลายชนิด และช่วยให้นักวิจัยศึกษาสุขภาพ และโรคของสัตว์ปีกได้ลึกซึ้งมากขึ้น รวมถึง การติดเชื้อ เช่น ซัลโมเนลลา และไข้หวัดนก รวมถึง การสนับสนุนงานวิจัยที่ช่วยสร้างความเข้าใจต่อการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของโรคในไก่ การพัฒนาครั้งนี้จะช่วยขับเคลื่อนงานวิจัยด้านสุขภาพ และโรคที่เกี่ยวข้องกับทางเดินอาหารที่ส่งผลกระทบต่อสัตว์ปีกทั่วโลก และลดจำนวนสัตว์ทดลองสำหรับงานวิจัย

แบบจำลองของลำไส้ที่เรียกว่า เอนเทอรอยด์

              เอนเทอรอยด์เป็นแบบจำลองลำไส้ขนาดจิ๋วเป็นครั้งแรก โดยใช้เซลล์จากระบบภูมิคุ้มกัน เพื่อให้ใกล้เคียงกับสภาพแวดล้อมในลำไส้มากที่สุด และสร้างความเข้าใจให้เกิดความกระจ่างมากขึ้นสำหรับการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของไก่ต่อการติดเชื้อ อวัยวะจำลองที่พัฒนาขึ้นนี้เป็นการสร้างสถานการณ์จำลองในอุดมคติ ประกอบด้วย เจลที่มีรูปร่างคล้ายโดมอุดมไปด้วยโปรตีนอยู่ภายใน ล้อมรอบไปด้วยเซลล์เพาะเลี้ยงที่เสริมด้วยสารอาหารสำหรับการเจริญเติบโตในรูปของเหลว ด้วยสภาวะดังกล่าวนี้ สเต็มเซลล์สามารถออกแบบให้มีลักษณะทางพันธุกรรมให้ก่อรูปเป็นโครงสร้างที่คล้ายคลึงกับลำไส้ได้มากที่สุด เอนเทอรอยด์ของไก่เป็นความท้าทายสำหรับนักวิจัยที่จะพัฒนา เนื่องจาก ไม่สามารถใช้สภาวะเดียวกับเอนเทอรอยด์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมได้ นักวัยจากสถาบันโรสลิน เอดินเบอ์ก ค้นพบว่า สามารถสร้างเป็นลำไส้ขนาดจิ๋วได้เมื่อเลี้ยงเซลล์ให้ลอยในอาหารเลี้ยงเซลล์ชนิดของเหลวให้เป็นรูปร่างคล้ายโดม โดยไม่ใช้สารเพาะเลี้ยงเซลล์บางชนิด

ผลการศึกษาลำไส้ขนาดจิ๋วใหม่มีความเป็นไปได้    

ในอดีตที่ผ่านมา ความพยายามพัฒนาระบบทางเดินอาหารจำลองในสัตว์ปีกมีอุปสรรคหลายอย่าง เนื่องจาก ขาดแคลนเครื่องมือด้านการเพาะเลี้ยงเซลล์ แต่ด้วยการพัฒนานวัตกรรมแบบจำลองลำไส้ขนาดจิ๋ว ช่วยให้นักวิจัยสามารถศึกษาโรคที่มีความสำคัญต่ออุตสาหกรรมสัตว์ปีก รวมถึง การติดเชื้อโรคสัตว์ติดต่อสู่คน เช่น ซัลโมเนลลา และไข้หวัดนก แบบจำลองอวัยวะเทียมนี้จะช่วยให้เกิดการพัฒนาความเข้าใจต่อเนื้อเยื่อของลำไส้ในไก่ที่มีการตอบสนองต่อโรค สารเสริมอาหารสัตว์ โภชนาการ และความเครียดจากความร้อน ประหยัดเวลา และลดจำนวนสัตว์ทดลองลงได้

เอกสารอ้างอิง

McDougal T. 2021. 3D gut models from stem cells to support studies. [Internet]. [Cited 2021 Apr 28]. Available from: https://www.poultryworld.net/Health/Articles/2021/4/3D-gut-models-from-stem-cells-to-support-studies-739543E/

ภาพที่ ๑ ลำไส้ที่เพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ สามารถช่วยขับเคลื่อนการศึกษาด้านสุขภาพ และโรคในระบบทางเดินอาหารที่ส่งผลกระทบต่อสัตว์ปีก และช่วยลดจำนวนสัตว์ทดลองลงได้ (แหล่งภาพ Hans Prinsen)

โรคไข้หวัดนกระบาดหนักในโปแลนด์

 ปีนี้ โปแลนด์รายงานการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงไปแล้ว ๒๐๒ ครั้งในสัตว์ปีก และยังไม่มีสัญญาณการควบคุมโรคไว้ได้

ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา สำนักสัตวแพทย์แห่งชาติโปแลนด์ได้รายงานยืนยันการระบาดของโรคไข้หวัดนก ๕๙ ครั้งในสัตว์ปีกเริ่มตั้งแต่วันที่ ๙ ถึง ๑๙ เมษายนที่ผ่านมา ทั้งหมดเกิดจากโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง สับไทป์เอช ๕ เอ็น ๘ และยังมีอีก ๑๗ ครั้งที่เกิดโรคในฝูงสัตว์ปีกที่ไม่ได้เลี้ยงเชิงพาณิชย์

สัตว์ปีกมากกว่า ๒.๐๖ ล้านตัวจากการระบาดครั้งเดียวที่ติดเชื้อไวรัสในฟาร์ม ๑๐ จังหวัด ที่เลวร้ายที่สุดอยู่ในจังหวัดมาโซเวียรวมแล้ว ๓๖ ครั้ง และอีกหลายครั้งในมลาวา และซูโรมิน ในจำนวนนี้เป็นฟาร์มไก่พันธุ์ จำนวน ๑๕๖,๐๐๐ ตัว ฟาร์มไก่เนื้อ ๒๗๑,๐๐๐ ตัว และฟาร์มไก่ไข่ ๓๐๕,๐๐๐ ตัว ทั้งหมดอยู่ในจังหวัดมาโซเวีย 

จำนวนครั้งของการรายงานโรคระบาดในปีนี้รวมแล้ว ๒๐๒ ครั้ง และทำลายสัตว์ปีกไปแล้วมากกว่า ๓.๔๘ ล้านตัว

อ้างอิงจากห้องปฏิบัติการอ้างอิงยุโรปสำหรับเชื้อไวรัสไข้หวัดนก ยังพบ นกป่า ๑๖๗ ตัวที่ให้ผลบวกต่อโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในโปแลนด์ นับตั้งแต่เริ่มต้นฤดูหนาวเป็นต้นมา

การระบาดของโรคไข้หวัดนกในยุโรปกว่าเก้าร้อยครั้ง

    เมื่อวันที่ ๑๘ เมษายนเป็นต้นมา จำนวนครั้งของการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในสัตว์ปีก ๑๘ ประเทศในยุโรป รวมแล้ว ๘๙๓ ครั้งในปีนี้ อ้างอิงตามระบบการแจ้งเตือนโรคสัตว์ของคณะกรรมาธิการยุโรป หรืออีซี เพิ่มขึ้น ๑๐๙ ครั้งจากการรายงานครั้งที่แล้วเมื่อสองสัปดาห์ที่ผ่านมา

ประเทศที่ระบาดหนักที่สุดเป็นฝรั่งเศส รวมแล้ว ๔๒๙ ครั้ง แต่รายงานเพิ่มขึ้นเพียง ๑ ครั้ง โปแลนด์ รวมแล้ว ๑๙๐ ครั้ง และเยอรมัน ๑๘๕ ครั้ง มากกว่ารายงานครั้งที่แล้ว ๑๕ ครั้ง สาธารณรัฐเชกเพิ่มขึ้นอีก ๗ ครั้ง รวมแล้วในปีนี้ ๓๓ ครั้ง ฮังการี รายงานระบาดใหม่เพียง ๑ ครั้ง  

รวมยอดทั้งปี พ.ศ. ๒๕๖๓ ยุโรปทั้ง ๑๖ ประเทศ รายงานการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงรวมแล้ว ๔๔๒ ครั้งในสัตว์ปีกตามระบบของอีซี  

โรมาเนีย สวีเดน รายงานระบาดใหม่

โรมาเนีย รายงานการกลับมาของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงเอช ๕ เอ็น ๕ ในสัตว์ปีกอ้างอิงตามรายงานของโอไออี สับไปท์นี้พบในฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกหลังบ้านทางตะวันตกของเมืองทิมิสในช่วงกลางเดือนกุมภาพันธ์ มีสัตว์ปีก ๑๔ ตัวตายทั้งหมด

ทางตอนใต้ของสวีเดน โรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง สับไทป์เอช ๕ เอ็น ๘ พบในฟาร์มไก่ไข่อินทรีย์จำนวน ๑๘,๐๐๐ ตัว ในเมืองเอสลอฟ เทศมณฑลสกัวเนอ รวมแล้วมีการระบาดทั้งหมด ๗ ครั้ง 

รายงานต่อโอไออีของประเทศยุโรปที่ยังไม่พบการระบาดใหม่เพิ่มเติมของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง ได้แก่ โครเอเชีย และฟินแลนด์

สถานการณ์ของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในนกป่า และนกเลี้ยงในบ้าน

จำนวนครั้งของการระบาดโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในนกป่ายุโรปถึง ๑,๒๖๒ ครั้ง เป็นยอดรวมสำหรับปีนี้จนถึงวันที่ ๑๘ เมษายนที่ผ่านมาอ้างอิงตามระบบแจ้งเตือนของอีซี เปรียบเทียบกับการรายงานครั้งที่แล้วเมื่อวันที่ ๔ เมษายน เพิ่มขึ้น ๑๐๗ ครั้ง 

ประเทศเยอรมันมีจำนวนรายงานมากที่สุด โดยมีการระบาดทั้งหมด ๖๖๑ ครั้ง เพิ่มขึ้นจากสองสัปดาห์ที่แล้ว ๖๒ ครั้ง เดนมาร์กมีรายงานยืนยันแล้ว ๒๑๕ ครั้งในนกป่า การรายงานใหม่ผ่านระบบอีซีเมื่อสองสัปดาห์ก่อนยังมาจากเอสโทเนีย ฟินแลนด์ กรีซ เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ โปแลนด์ โรมาเนีย และสวีเดน เป็นต้น 

รวมแล้ว ฤดูหนาวนี้ สมาชิก ๙ ประเทศในยุโรปได้รายงานโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในนกขังกรง รวมทั้งหมดเป็น ๕๐ ครั้ง โดยมาจากเยอรมัน ๓๕ ครั้ง

รายงานต่อโอไออี การรายงานโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงจากประชากรนกป่าในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา พบในเอสโทเนีย (เอช ๕ เอ็น ๘) ฟินแลนด์ (เอช ๕ เอ็น ๘)  กรีซ (เอช ๕ เอ็น ๘)  สวีเดน (เอช ๕ เอช ๕ เอ็น ๕ และเอช ๕ เอ็น ๘) และสหราชอาณาจักร (เอช ๕ เอ็น ๘) 

 ในเบลเยียม เชื้อไวรัสสับไทป์เอช ๕ เพิ่งตรวจพบในนกขังกรงเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๖๐ เป้นต้นมา 

ห่านป่าราว ๕๐ ตัว ตายที่ไอซ์แลนด์ เชื่อว่ามาจากโรคไข้หวัดนกเช่นกัน ยังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง

สัปดาห์ที่ผ่านมานี้ เจ้าหน้าที่รัฐบาลสเปน อ้างว่า สถานการณ์โรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูงในนกป่าคลี่คลายแล้ว นกป่าในสามพื้นที่ให้ผลบวกต่อโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง สับไทป์เอช ๕ เอ็น ๘ ในช่วงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๓ และปลายเดือนมกราคมของปีนี้ แต่ไม่มีรายงานเพิ่มเติมนับตั้งแต่นั้นมา  

ในช่วงที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่รัฐบาลรัสเซีย เพิ่งรายงานต่อโอไออีถึงการกลับมาใหม่ของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง สับไทป์เอช ๕ ในสาธารณรัฐดาเจสถาน เชื้อไวรัสแวเรียนต์นี้พบเป็นครั้งสุดท้ายเมื่อสิบห้าปีผ่านมาแล้ว

ผ่อนคลายมาตรการในสหราชอาณาจักร

พื้นที่ควบคุมรอบฟาร์มใกล้กับเมืองวินส์ฟอร์ดในมณฑลเชสเชอร์ได้สั่งยกเลิกแล้วเมื่อวันที่ ๒๑ เมษายนที่ผ่านมา ภายหลังการมาตรการควบคุม และเฝ้าวังโรคเสร็จสิ้นแล้วภายในโซน 

  วันเดียวกันนี้ การสั่งห้ามมาตรการนำสัตว์ปีกบางชนิดมารวมกันในสหราชอาณาจักรได้ถูกยกเลิกแล้วในเกาะบริตัน กระทรวงเกษตร ดีฟรา ประกาศว่า อาจนำมาตรการควบคุมมาใช้อีกครั้งได้ หากมีสถานการณ์ไม่น่าไว้วางใจ รวมถึง ตลาด การแสดงสัตว์ การจำหน่าย และประกวดนกพิราบ และนกเลี้ยง และนกล่าเหยื่อ เป็นต้น ประกาศเจ็ดวันโดยสำนักสุขภาพพืช และสัตว์ และมาตรการทุกข้อต้องปฏิบัติโดยเคร่งครัด อย่างไรก็ตาม ยังไม่ผ่อนคลายมาตรการในไก่ ไก่งวง เป็ด ห่าน หรือนกเพื่อการกีฬาเลี้ยงเพื่อการพาณิชย์ และเลี้ยงเพื่อสันทนาการ ข้อกำหนดทั้งหมดอยู่ภายใต้โซการป้องกันโรคไข้หวัดนกที่กำหนดไว้ทั่วสหราชอาณาจักร   

เอกสารอ้างอิง

Liden J. 2021. Poland’s avian flu outbreaks in poultry pass 200. [Internet]. [Cited 2021 Apr 22]. Available from: https://www.wattagnet.com/articles/42709-polands-avian-flu-outbreaks-in-poultry-pass-200 

สามวิธีที่ AI เป็นประโยชน์ต่อธุรกิจการเกษตร

เครื่องมือดิจิตอลสามารถช่วยผู้ประกอบการธุรกิจการเกษตรให้จัดการ และเก็บข้อมูล 

ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI เป็นเครื่องมือที่อุตสาหกรรมสัตว์ปีกสามารถเลือกใช้มาจัดการข้อมูล และปรับปรุงการปฏิบัติงานได้ AI สามารถเรียนรู้ได้จากข้อมูล และประสบการณ์แทนที่จะต้องคอยตั้งโปรแกรมให้ทำงานอย่างในอดีต ตามความเห็นของบาร์นีย์ เด็บแนม ผู้อำนวยการธุรกิจการเกษตร แห่งไมโครซอฟต์อธิบายไว้ระหว่างการประชุมอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ปี พ.ศ.๒๕๖๔ นี้ โดยพื้นฐานแล้ว AI เป็นความสามารถของเครื่องจักรที่จะยอมรับ เรียนรู้ ใช้เหตุผล และที่สำคัญที่สุดคือ การต่อยอดความสามารถของมนุษย์ และองค์กร

เทคโนโลยี AI ได้รับการสนับสนุนจากเทคโนโลยีดิจิตอลต่างๆ ทั้งระบบความเชี่ยวชาญ การขุดเหมือนข้อมูล การวิเคราะห์เพื่อพยากรณ์ การเรียนรู้ของเครื่องจักร การเรียนรู้เชิงลึก เครือข่ายนิวรับ อัลกอริทึมของพันธุกรรม เป็นต้น สามวิธีที่ AI จะเป็นประโยชน์ต่อธุรกิจการเกษตร ได้แก่

๑. การเชื่อมโยง และรวบรวมข้อมูล การผลิตสัตว์ปีกเกิดข้อมูลหลั่งไหลตลอดเวลา และจำนวนมากมายมหาศาล ด้วยเซนเซอร์สำหรับตรวจติดตามข้อมูลชนิดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นภาพ และเสียง รวมถึง เทคโนโลยีดิจิตอลที่กำลังเกิดขึ้นมาใหม่ เพื่อช่วยจัดการข้อมูลได้อย่างอัตโนมัติ กระบวนการรวบรวมข้อมูล โดยเป็นอิสระจากแรงงานมนุษย์ ข้อแรกจะเป็นการเชื่อมโยงข้อมูลต่างๆ และมนุษย์ เพื่อตรวจสอบและรวบรวมข้อมูลได้อย่างแบบทันเหตุการณ์ตลอดห่วงโซ่การผลิตอาหาร  

๒. การพยากรณ์ เทคโนโลยี AI สามารถตรวจสอบรูปแบบ และให้คำแนะนำสำหรับกิจกรรมการผลิตสัตว์ปีกที่มีโอกาสปรับปรุงให้ดีขึ้นกว่าเดิมได้ ขั้นถัดมาสำหรับการก้าวไปข้างหน้าคือ การพยากรณ์ เพื่อจะใช้ชุดข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์เชิงพยากรณ์ เพื่อทำความเข้าใจสาเหตุ และผล และพยากรณ์สิ่งที่อาจเกิดขึ้นได้  

๓. การรับรู้อย่างรอบด้าน ขั้นสุดท้ายของการเดินทางคือ การรับรู้รอบด้าน เพื่อขับเคลื่อนวงจรการตอบรับให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น   

ถึงเวลานี้ AI สามารถใช้ข้อมูลในอดีตเพื่อวิเคราะห์วิธีการปรับปรุงสำหรับอนาคต ทำงาน และประเมินผลวงจรรอบต่อไป เรียนรู้ข้อผิดพลาดที่เกิดจากวงจรรอบก่อนหน้านี้ 

เอกสารอ้างอิง

Doughman E. 2021. 3 ways artificial intelligence can benefit agribusiness. [Internet]. [Cited 2021 Apr 15]. Available from: https://www.wattagnet.com/articles/42676-3-ways-artificial-intelligence-can-benefit-agribusiness 

ยูเครนเริ่มฟื้นตัวส่งออกสัตว์ปีกให้อียู

ตั้งแต่วันที่ ๒๐ มีนาคมที่ผ่านมา ยูเครนเริ่มกลับมาส่งออกเนื้อสัตว์ปีกให้กับอียูได้อีกครั้ง หลังจากที่หลายจังหวัดในประเทศเผชิญอุปสรรคสำคัญจากการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดความรุนแรงสูง ตั้งแต่เดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ เป็นต้นมา มาตรการจำกัดส่งออกสร้างความเจ็บปวดให้กับผู้ผลิตยูเครนอย่างมาก

              ปริมาณการส่งออกต่อเดือนโดยเฉลี่ยให้กับสหภาพยุโรปราว ๑๐,๐๐๐ ตัน การสั่งห้ามการส่งออกจากเดือนธันวาคมเป็นต้นมาส่งผลกระทบอย่างมากต่อยอดการส่งออกเนื้อสัตว์ปีกจากยูเครน ที่มีสัดส่วนประมาณร้อยละ ๒๕ ถึง ๒๘ ของยอดการส่งออกเนื้อสัตว์ปีกทั้งหมดของยูเครน ปริมาณที่มากขนาดนี้ไม่สามารถชดเชยจากการส่งออกไปยังประเทศอื่นๆได้ ดังนั้น การส่งออกเนื้อสัตว์ปีกของยูเครนจึงลดลงราวร้อยละ ๒๒.๑ ในเดือนมกราคม พ.ศ.๒๕๖๔ เปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว คิดเป็น ๒๙,๑๑๐ ตัน   

นอกเหนือจากสหภาพยุโรปแล้ว หลายประเทศก็ได้สั่งห้ามนำเข้าเนื้อสัตว์ปีกจากยูเครน รวมถึง สิงค์โปร์ มอรอกโค ตูนิส และญี่ปุ่น รัฐบาลยูเครนพยายามทุกวิถีทางเพื่อต่อรองให้เปิดการส่งออกเนื้อสัตว์ปีกไปยังอียูอีกครั้ง เนื่องจาก เป็นตลาดสำคัญของประเทศ โดยยื่นนำเสนอข้อต่อรองในการจัดแบ่งโซน และขั้นตอนการเริ่มต้นส่งออกใหม่ โดยเปรียบเทียบกับการช่วยเหลือบริดเจ็ต โจนส์ จากเรือนจำในประเทศไทย ที่จำเป็นต้องใช้ข้อกำหนดมากมาย และประกอบด้วยขั้นตอนการรับรองของแต่ละประเทศในยุโรป โชคดีอย่างมากที่ใช้เวลาไม่กี่สัปดาห์ก็สามรถกลับมาส่งออกได้อีกครั้ง   

ยูเครนเตรียมพร้อมส่งออกระยะยาว

การส่งออกเนื้อสัตว์ปีกของยูเครนเพิ่มขึ้นร้อยละ ๔ เมื่อปีที่แล้วเป็น ๔๓๑,๐๐๐ ตัน ยอดส่งออกเนื้อสัตว์ปีกให้สหภาพยุโรปเป็น ๑๐๘,๖๙๐ ตัน ลดลงร้อยละ ๑๘.๘ เปรียบเทียบกับปีที่แล้ว ยูเครนสามารถส่งออกเนื้อสัตว์ปีกคิดเป็นมูลค่าราว ๑.๗ หมื่นล้านบาทเมื่อปีที่แล้ว ลดลงกว่าปี พ.ศ.๒๐๑๙ ร้อยละ ๔.๑ ยูเครนตั้งเป้าหมายเพิ่มรายได้จากการส่งออกให้ได้ ๓.๑ หมื่นล้านบาทในปี พ.ศ.๒๕๗๒ อีกแปดปีข้างหน้า โดยขยายตลาดใหม่ไปยังประเทศที่มีประชากรเพิ่มสูงขึ้นอย่างเอเชีย และแอฟริกา

              กระทรวงเกษตรฯยูเครน เพิ่งพยากรณ์เศรษฐกิจไว้ว่า การส่งออกเนื้อสัตว์ปีกจากยูเครนดูเหมือนจะลดลงเป็นครั้งแรกในรอบหลายปี ราวร้อยละ ๐.๙ เปรีบเทียบกับปีที่แล้วเป็น ๔๓๐,๐๐๐ ตัน การผลิตภายในประเทศคาดว่าจะได้ราว ๑.๔๓ ล้านตัน ด้วยพื้นฐานของการบริโภคภายในประเทศยังค่อนข้างน้อย ผลิตให้กับตลาดภายในประเทศได้ ๓๒๖,๐๐๐ ตัน ยังสูงกว่าความต้องการของผู้บริโภคยูเครน  

เอกสารอ้างอิง

Vorotnikov V. 2021. Ukraine partially resumes poultry exports to EU. [Internet]. [Cited 2021 Apr 12]. Available from: https://www.poultryworld.net/Meat/Articles/2021/3/South-Africa-applies-for-anti-dumping-duties-on-chicken-719753E/  

ภาพที่ ๑ ภายหลังการส่งออกตกต่ำลงจากการระบาดของโรคไข้หวัดนก รัฐบาลยูเครนมีโอกาสได้ส่งออกอีกครั้งเมื่อไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา  (แหล่งภาพ Koos Groenewold)