ยุโรปเตือนฟาร์มสัตว์ปีกเตรียมรับมือกับไข้หวัดนก

 เมื่อฤดูใบไม้ร่วงผ่านไป เจ้าของฟาร์มสัตว์ปีกในภูมิภาคนี้กำลังได้รับการสนับสนุนเพื่อปกป้องสัตว์ปีกของตนจากเชื้อไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง  

ก่อนเข้าสู่ฤดูกาลอพยพของนกป่าในยุโรป ได้มีการริเริ่มแคมเปญเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ปีกและเจ้าของฝูงนกในการปกป้องสัตว์ปีกของตนจากเชื้อไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง เครื่องมือชุด #โนเบิร์ดฟลู ได้รับการเปิดตัวร่วมกันโดยคณะกรรมาธิการยุโรปและสำนักงานความปลอดภัยด้านอาหารแห่งยุโรป เพื่อสนับสนุนภาคส่วนการเลี้ยงสัตว์ปีกในประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอื่น ๆ ชุดเครื่องมือ #โนเบิร์ดฟลูได้รับการเปิดตัวร่วมกันโดยคณะกรรมาธิการยุโรปและสำนักงานความปลอดภัยด้านอาหารแห่งยุโรป เพื่อสนับสนุนภาคการเลี้ยงสัตว์ปีกในประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอื่น ๆ โดยประกอบด้วยสื่อที่ได้รับการแปลเป็นภาษาทุกภาษาของกลุ่มประเทศสมาชิก ชุดเครื่องมือนี้มีเป้าหมายเพื่อสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับภัยคุกคามของเชื้อไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง ต่อฝูงสัตว์ปีก พร้อมทั้งให้คำแนะนำที่ชัดเจนเกี่ยวกับมาตรการด้านชีวอนามัย โดยมุ่งเน้นเป็นพิเศษไปที่เจ้าของฝูงขนาดเล็กและขนาดกลาง จุดเน้นหลักของชุดเครื่องมือคือการปกป้องสุขภาพของสัตว์และมนุษย์ รักษาเสถียรภาพของแหล่งอาหาร และลดผลกระทบต่อการค้าจากการระบาดของเชื้อไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง

ยอดการระบาดในฟาร์มสัตว์ปีกของยุโรปทะลุ ๒๖๐ ครั้งแล้ว

จนถึงขณะนี้ในปีนี้ จำนวนการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง ในสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์ได้เพิ่มขึ้นเป็น ๒๖๓ ครั้ง โดยตัวเลขนี้ครอบคลุมกรณีใน ๒๐ ประเทศ ตามข้อมูลล่าสุดจากระบบข้อมูลโรคสัตว์ของคณะกรรมาธิการยุโรป ณ วันที่ ๑๗ กันยายน ฐานข้อมูลนี้ใช้ติดตามโรคสัตว์ที่อยู่ในบัญชีรายชื่อในประเทศสมาชิกสหภาพยุโรปและบางประเทศใกล้เคียงที่ได้รับการคัดเลือก เพื่อเปรียบเทียบ ในปี พ.ศ.๒๕๖๗ ทั้งปี มีการลงทะเบียนการระบาดในประชากรกลุ่มนี้กับระบบของอีซี รวมทั้งสิ้น ๔๕๑ ครั้ง จาก ๒๐ ประเทศเช่นกัน ประเทศที่มีจำนวนการระบาดสูงสุดในปี พ.ศ.๒๕๖๘ ได้แก่ ฮังการี (๑๐๕ ครั้ง) โปแลนด์ (๘๕ ครั้ง) และอิตาลี (๒๑ ครั้ง) โดยแทบทุกกรณีมีความเชื่อมโยงกับเชื้อไวรัสไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูงสายพันธุ์เอช ๕ เอ็น ๑ ตั้งแต่ต้นเดือนกันยายน มีการยืนยันการระบาดในฟาร์มเชิงพาณิชย์ ๓ แห่งในประเทศสเปน และ ๒ แห่งในเยอรมนี นอกจากนี้ ยังมีการบันทึกการระบาดในฟาร์มครั้งแรกของปี พ.ศ.๒๕๖๘ ในประเทศนอร์เวย์อีกด้วย

รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับสถานการณ์เหล่านี้ได้รับการรายงานอย่างเป็นทางการจากหน่วยงานด้านสุขภาพสัตว์แห่งชาติไปยังองค์การสุขภาพสัตว์โลก จนถึงขณะนี้ในเดือนนี้ มีการตรวจพบเชื้อไวรัส เอช ๕ เอ็น ๑  ในสัตว์ปีกที่ฟาร์มสัตว์ปีก ๔ แห่งในประเทศสเปน สองแห่งตั้งอยู่ในแคว้นอันดาลูเซียทางตอนใต้สุดของประเทศ และอีกสองแห่งอยู่ในแคว้นกัสติยาและเลออนทางตะวันตกเฉียงเหนือ โดยพื้นที่หลังนี้เป็นที่ตั้งของฝูงสัตว์ปีกขนาดใหญ่ที่สุดที่ได้รับผลกระทบจากไวรัสเอช ๕ เอ็น ๑ ในสเปนจนถึงขณะนี้ประกอบด้วยแม่ไก่ไข่มากกว่า ๗๖๑,๐๐๐ ตัว

หลังจากช่วงเวลาที่โรคสงบลง เชื้อไวรัสสายพันธุ์เดิมได้ถูกตรวจพบอีกครั้งในประเทศโปรตุเกส โดยฟาร์มที่ได้รับผลกระทบมีเป็ดเนื้อมากกว่า ๒๕๗,๐๐๐ ตัว ตั้งอยู่ในภูมิภาคซานตาเรมทางตอนกลาง-ตะวันตกของประเทศ ขณะเดียวกัน โรคดังกล่าวก็กลับมาระบาดอีกครั้งในภูมิภาคทางตอนเหนือของประเทศเยอรมนี ได้แก่ เมคเลนบูร์ก-ฟอร์พอเมิร์น และชเลสวิก-โฮลชไตน์ ตั้งแต่ต้นเดือนกันยายน สถานการณ์โรคในสหราชอาณาจักรไม่ได้อยู่ในระบบข้อมูลของคณะกรรมาธิการยุโรป การระบาดล่าสุดในสถานประกอบการเชิงพาณิชย์ได้รับการยืนยันเมื่อปลายเดือนสิงหาคม โดยมีนกฟ้า ประมาณ ๔๐๐ ตัวได้รับผลกระทบในมณฑลเดวอน ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอังกฤษ

ความคืบหน้าเกี่ยวกับโรคไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง ในกลุ่มนกอื่น ๆ ในยุโรป

ในฐานข้อมูลโรคสัตว์ของคณะกรรมาธิการยุโรป มีหมวดแยกต่างหากสำหรับการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง ที่ส่งผลกระทบต่อนกที่ถูกเลี้ยงไว้ ซึ่งครอบคลุมถึงสัตว์ปีกในครัวเรือน/งานอดิเรก และนกในสวนสัตว์ ณ วันที่ ๑๗ กันยายน มี ๑๘  ประเทศที่ได้ลงทะเบียนการระบาดในประชากรกลุ่มนี้รวมทั้งสิ้น ๗๖ ครั้ง รวมถึงการระบาดล่าสุดในประเทศสเปน ตามข้อมูลอัปเดตล่าสุดของฐานข้อมูล มี ๓๑ ประเทศที่ร่วมกันบันทึกการระบาดในนกป่ารวมทั้งสิ้น ๖๙๕ ครั้งในปี พ.ศ.๒๕๖๘ โดยครอบคลุมเชื้อไวรัสทุกสายพันธุ์

ตลอดทั้งปี พ.ศ.๒๕๖๗ มีรายงานการระบาดของโรคไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูง ในประชากรกลุ่มนี้รวมทั้งสิ้น ๙๒๖ ครั้ง จาก ๓๒ ประเทศ ไปยังคณะกรรมาธิการยุโรป ในช่วงสองสัปดาห์ที่ผ่านมา มีรายงานการระบาดเพิ่มเติมในสัตว์ป่าจำนวนเล็กน้อยผ่านฐานข้อมูล โดยพบผลตรวจเป็นบวกต่อไวรัสเอช ๕ (ยังไม่ระบุชนิดย่อยเอ็น) ในประเทศฝรั่งเศสและนอร์เวย์ ส่วนในเยอรมนี นอร์เวย์ โปรตุเกส และสเปน มีรายงานกรณีเพิ่มเติมที่เชื่อมโยงกับสายพันธุ์เอช ๕ เอ็น ๑ ในสัตว์ป่า ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ จำนวนสัตว์ป่วยในประเทศสเปนได้เกิน ๒๕๐ ตัวแล้ว ในการประชุมล่าสุด เจ้าหน้าที่ฝรั่งเศสได้เสนอแนวทางสนับสนุนการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสูงแบบคัดเลือกสำหรับสัตว์ปีก โดยในช่วงสองปีที่ผ่านมา ฝรั่งเศสได้ดำเนินโครงการให้วัคซีนแบบบังคับ ซึ่งจำกัดเฉพาะฟาร์มเป็ดเชิงพาณิชย์เท่านั้น

เอกสารอ้างอิง

Linden J. 2025. Europe’s poultry farmers urged to prepare for avian flu. [Internet]. [Cited 2025 Sep 24]. Available from: https://www.wattagnet.com/poultry-meat/diseases-health/avian-influenza/news/15767794/europes-poultry-farmers-urged-to-prepare-for-avian-flu

ภาพที่ ๑ ยุโรปเตือนฟาร์มสัตว์ปีกเตรียมรับมือกับไข้หวัดนก  (แหล่งภาพ Kharhan | Bigstock)